Материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления пользователям Интернета и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
© 2018 - 2024
1. Агар xамъияти дигар (бартаридошта, иштироккунанда) бештар аз 20 фоизи са[мия[ои овозди[андаи xамъияти са[[омb ё 20 фоизи сармояи оинномавии xамъияти дорои масъулияти ма[дудро дошта бошад, xамъияти хоxагидории вобаста эътироф мешавад.
2. Xамъияти хоxагидорие, ки зиёда аз 20 фоизи са[мия[ои овозди[андаи xамъияти са[[омb ё 20 фоизи сармояи оинномавии xамъияти дорои масъулияти ма[дудро харидааст, мувофиrи тартиби пешбининамудаи rонун[о бояд дар бораи xамъият[ои хоxагидорb дар ин хусус бетаъхир маълумот нашр намояд.
3. {адди иштироки мутаrобилаи xамъият[ои хоxагидорb дар сармояи оинномавии якдигар ва миrдори овоз[ое, ки яке аз чунин xамъият[о дар маxлиси умумии иштирокчиён ё са[мдорони xамъияти дигар истифода карда метавонад, бо rонун муайян карда мешавад.
§3. КООПЕРАТИВ{ОИ ИСТЕ{СОЛB
Моддаи 118. Маф[уми кооперативи исте[солb
1. Кооперативи исте[солb (артел) итти[оди ихтиёрии ша[рвандон дар асоси узвият барои фаъолияти муштараки исте[солb ё дигари хоxагидорb (исте[сол, коркард, фурeши ма[сулоти саноатb, кишоварзb ва ма[сулоти дигар, иxрои кор[о, савдо, хизматрасонии маишb, хизматрасонии дигар) эътироф мегардад, ки ба иштироки шахсии ме[натb ва дигар тарзи иштирок, инчунин аз xониби аъзо (иштирокчиён)-и он мутта[ид сохтани аъзо[аrrии са[мии молу мулкb асос меёбад. Дар rонун ва [уxxат[ои таъсиси кооперативи исте[солb иштироки шахси [уrуrb дар фаъолияти он пешбинb шуда метавонад. Кооперативи исте[солb ташкилоти тиxоратb мебошад.
2. Аъзои кооперативи исте[солb аз рeи e[дадори[ои кооператив ба андоза ва мувофиrи тартиби пешбининамудаи rонун дар бораи кооператив[ои исте[солb ва оинномаи кооператив масъулияти иловагb доранд.
3. Номи фирмавии кооператив бояд номи он ва калима[ои "кооперативи исте[солb" ё "артел"-ро дар бар гирифта бошад.
4. Мавrеи [уrуrии кооператив[ои исте[солb ва [уrуrу e[дадори[ои аъзои он[о мутобиrи [амин Кодекс ва rонун дар бораи кооператив[ои исте[солb муайян карда мешаванд.
Моддаи 119. Таъсиси кооператив[ои исте[солb
1. {уxxати таъсиси кооперативи исте[солb оинномаи тасдиrнамудаи маxлиси умумии аъзои он мебошад.
2. Оинномаи кооператив uайр аз маълумоти дар rисми 2 моддаи 53 [амин Кодекс пешбинигардида бояд инчунин шарт[ои зеринро дар бар гирифта бошад: дар бораи андозаи са[мпулии аъзои кооператив; дар бораи [айат ва тартиби са[мпулиро супурдани аъзои кооператив ва масъулияти он[о барои риоя накардани e[дадорb дар мавриди супурдани са[мпулb; дар бораи хусусият ва тартиби иштироки ме[натии аъзои он дар фаъолияти кооператив ва масъулияти он[о барои риоя накардани e[дадорb дар мавриди иштироки шахсии ме[натb; дар бораи тартиби таrсим намудани фоида ва зиёни кооператив; дар бораи андоза ва шарт[ои масъулияти иловагии аъзои он барои rарз[ои кооператив; дар бораи [айат ва сало[ияти маrомоти идораи кооператив ва тартиби rарор rабул кардани он, аз xумла оид ба масъала[ое, ки доир ба он[о rtарор якдилона ё бо аксарияти кулли овоз[о rабул карда мешавад.
3. Шумораи аъзои кооператив набояд камтар аз панx нафар бошад.
Моддаи 120. Молу мулки кооперативи исте[солb
1. Молу мулке, ки моликияти кооперативи исте[солb аст, мутобиrи оинномаи кооператив ба са[м[ои аъзои он таrсим карда мешавад.
Тибrи оинномаи кооператив мумкин аст муrаррар карда шавад, ки rисми муайяни молу мулки ба кооператив тааллуrдошта фонд[ои таrсимнашаванда буда, он[о барои маrсад[ои муайяннамудаи оиннома истифода мешаванд.
Rарори таъсис намудани фонд[ои таrсимнашавандаро, агар дар оинномаи кооператив тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, аъзои кооператив якдилона rабул мекунанд.
2. Узви кооператив вазифадор аст, ки то ла[заи ба rайдгирии кооператив на камтар аз 10 фоизи са[мпулb ва rисми боrимондаи онро дар давоми як соли пас аз баrайдгирb супорад.
3. Кооператив барои баровардани са[мия[о [уrуr надорад.
4. Агар дар rонун ё оинномаи кооператив тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, фоидаи кооператив дар байни аъзояш мутобиrи иштироки ме[натии он[о таrсим карда мешавад.
Молу мулке, ки пас аз бар[ам додани кооператив ва rонеъ гардонидани талаботи кредиторони он боrb мемонад, низ ба [амин тартиб таrсим карда мешавад.
Моддаи 121. Идоракунb дар кооперативи исте[солb
1. Маrоми олии идораи кооператив маxлиси умумии аъзои он мебошад.
Дар кооперативе, ки шумораи аъзояш зиёда аз панxо[ нафар мебошад, метавонад шeрои нозирон таъсис дода шавад, ки он ба фаъолияти маrомоти иxроияи кооператив назорат мекунад.
Маrомоти иxроияи кооператив раёсат ё раиси он мебошад. Он[о ба фаъолияти [амарeзаи кооператив ро[барb карда, ба шeрои нозирон ва маxлиси умумии аъзои кооператив [исоботди[анда мебошад.
Шeрои нозирон ва раёсати кооператив, инчунин раиси кооператив тан[о аъзои кооператив буда метавонад. Узви кооператив дар як ваrт узви шeрои нозирон ва узви раёсат ё раиси кооператив буда наметавонад.
2. Сало[ияти маrомоти идораи кооператив ва тартиби rарор rабул кардани он[о тибrи rонун ва оинномаи кооператив муайян карда мешаванд.
3. Ба сало[ияти мустаснои маxлиси умумии аъзои кооператив ин[о дохил мешаванд:
а) rабул ва таuйир додани оинномаи кооператив;
б) таъсис додани шeрои нозирон ва rатъ гардонидани ваколати аъзои он, инчунин таъсис додан ва rатъ намудани ваколати маrомоти иxроияи кооператив, ба шарте ки ин [уrуr мутобиrи оинномаи кооператив ба шeрои нозирони он дода нашуда бошад;
в) rабул ва хориx кардани аъзои кооператив;
г) тасдиr намудани [исоботи солонаю баланс[ои бухгалтерии кооператив ва таrсим кардани фоидаю зиёни он;
д) rабул кардани rарори азнавташкилди[b ва бар[амди[ии кооператив.
Тибrи rонуни кооператив[ои исте[солb ва оинномаи кооператив ба сало[ияти мустаснои маxлиси умумb мумкин аст инчунин [алли масъала[ои дигар низ мансуб дониста шавад.
{алли масъала[ои марбут ба сало[ияти мустаснои маxлиси умумb ё шeрои нозирони кооперативро он[о ба маrомоти иxроияи кооператив супурда наметавонанд.
4. Узви кооператив [ангоми rарор rабул кардани маxлиси умумb як овоз дорад.
Моддаи 122. Rатъ гардидани узвият дар кооперативи исте[солb ва гузоштани аъзо[аrrb
1. Узви кооператив [уrуr дорад бо сало[диди худ аз [айати кооператив барояд. Дар ин сурат ба e бояд арзиши са[м пардохта ё мутобиrи са[ми e молу мулк дода шавад, инчунин маблаu[ои дигари дар оинномаи кооператив пешбинигардида пардохта шаванд.
Са[м ва молу мулки дигари узви кооперативи хориxшаванда пас аз анxоми соли молиявb ва тасдиrи баланси му[осибавии кооператив дода мешавад.
2. Дар сурати e[дадори[ои тибrи оиннома ба зиммааш гузошташударо иxро накардан ё ба таври бояду шояд иxро накардани узви кооператив, инчунин дар [олат[ои дигари пешбининамудаи rонун ва оинномаи кооператив, бо rарори маxлиси умумb аз кооператив хориx карда мешавад.
Узви кооперативи исте[солb бо сабаби узви кооперативи шабе[ буданаш метавонад бо rарори маxлиси умумb аз кооператив хориx карда шавад.
Узви кооперативи аз [айати он хориxшуда мутобиrи rисми 1 [амин модда ба гирифтани са[м, пардохт[ои дигари дар оинномаи кооператив пешбинигардида [уrуr дорад.
3. Агар дар rонун ва оинномаи кооператив тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, узви кооператив [уrуr дорад, ки са[ми худ ё як rисми онро ба узви дигари кооператив ди[ад.
Са[м (як rисм)-и онро ба ша[рванде, ки узви кооператив намебошад, тан[о бо ризояти кооператив додан мумкин аст. Дар ин [олат аъзои кооператив барои харидани чунин са[м (як rисми он) [уrуrи афзалиятнок доранд. Агар аъзои кооператив дар давоми як мо[и пас аз ого[ ёфтан ё дар давоми мe[лати дигари дар оинномаи кооператив ё созишномаи аъзои он пешбинигардида аз [уrуrи афзалиятноки худ истифода накунанд, са[м метавонад ба [ар шахси сеюм фурeхта шавад.
4. Агар дар оинномаи кооператив тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, дар сурати вафот ёфтани узви кооперативи исте[солb ворисони e метавонанд ба узвияти кооператив rабул карда шаванд. Дар акси [ол кооператив ба ворисон арзиши са[ми узви фавтидаи кооперативро меди[ад.
5. Рeёнидани маблаu аз [исоби са[ми узви кооперативи исте[солb аз рeи rарзи шахсии e мувофиrи тартиби муrаррарнамудаи rонун ва оинномаи кооператив, тан[о дар сурати нокифоя будани молу мулки дигари e барои пардохти чунин rарз ро[ дода мешавад.
6. Дар сурати ба гарав мондани аъзо[аrrb дар кооперативи истехсолb ва минбаъд аз [исоби [амин аъзо[аrrи маблаu рeёнидани гаравгир мутобиrан rоида[ои сарсатри дуюми rисми 3 [амин модда истифода мешаванд.
Моддаи 123. Азнавташкилди[b ва бар[амди[ии кооператив[ои исте[солb
1. Кооперативи исте[солb мумкин аст бо rарори маxлиси умумии аъзои он ихтиёран аз нав ташкил ё бар[ам дода шавад.
Асос[ои дигар ва тартиби азнавташкилди[b ва бар[амди[ии кооператив бо [амин Кодекс ва дигар rонун[о муайян карда мешаванд.
2. Кооперативи исте[солb бо rарори якдилонаи аъзояш метавонад ба ширкат ё xамъияти хоxагидорb табдил дода шавад.
§ 4. КОРХОНАЊОИ ДАВЛАТЇ
Моддаи 124. Муrаррароти асосb дар бораи корхонањои давлатї
1. Корхонањои давлатї дар намудњои корхонаи во[иди давлатї бо њуќуќи идораи оперативї вуљуд дошта метавонанд.
2. Молу мулки корхонањои давлатї таrсимнашаванда буда, ба са[м[о ([исса[о), аз xумла байни кормандони корхона таrсим карда намешаванд.
3. Номи фирмавии корхонаи давлатї бояд ишора ба соњибмулки онро дошта бошад.
4. Маrоми корхонаи давлатї ро[бари он мебошад, ки аз xониби соњибмулк ё маrомоти ваколатдори он таъин карда мешавад ва ба он[о [исобот меди[ад.
5. Корхонаи давлатї бо ќарори маќомоти ваколатдори давлатї таъсис, аз нав ташкил ва барњам дода мешавад.
6. Њолати [уrуrии корхонаи давлатї бо Кодекси мазкур ва Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи корхона[ои давлатb» муайян карда мешавад.
Моддаи 125. Корхонаи во[иди давлатии ба [уrуrи пешбурди хоxагидорb асосёфта
1. Корхонаи воњиди давлатї ташкилоти тиљоратиест, ки њуќуќи ба молумулки вобастакардаи молик соњиб шуданро надорад.
2. Корхонаи во[ид бо rарори маrомоти давлатии ваколатдор таъсис дода мешавад.
3. {уxxати таъсиси корхонаи во[ид оинномаи аз xониби маrомоти давлатии ваколатдор тасдиrгардидаи он мебошад.
4. Андозаи фонди оинномавии корхонаи во[ид набояд аз маблаuи муайяннамудаи rонун камтар бошад.
5. То аз rайд гузаштани корхонаи во[ид фонди оинномавии корхона бояд аз xониби молик пурра пардохта шавад.
6. Агар баъди анxоми соли молиявb арзиши актив[ои софи корхонаи во[ид аз андозаи фонди оинномавии дар оинномаи корхона пешбинигардида камтар шавад, маrоме, ки ваколати таъсис додани чунин корхона[оро дорад, вазифадор аст, ки мувофиrи тартиби муrарраргардида фонди оинномавиро кам кунад. Агар арзиши актив[ои соф аз андозаи дар rонун муайянгардида (rисми 3 [амин модда) камтар гардад, корхона метавонад бо rарори суд бар[ам дода шавад.
7. Дар сурати rабул намудани rарори кам кардани фонди оинномавb корхона вазифадор аст, ки дар ин хусус кредиторони худро хаттb ого[ созад.
Кредитори корхона метавонад rатъ ё иxрои пеш аз мe[лати e[дадори[оеро, ки ин корхона аз рeи он[о rарздор мебошад, инчунин xуброни зиёнро талаб намояд.
8. Корхонаи воњиди давлатї аз рўи ўњдадорињояш ба тамоми молу мулкаш љавобгар буда, аз рўи ўњдадорињои молумулкии молкаш љавобгар намебошад. Соњибмулк аз рўи ўњдадорињои корхонаи воњиди давлатї ба истиснои њолатњои пешбининамудаи ќисми 3 моддаи 57 Кодекси мазку рва дигар санади ќонунгузорї љавобгар намебошад.
Моддаи 126. Корхонаи фаръии корхонаи во[иди давлатї
1. Корхонаи воњиди давлатї метавонад бо розигии соњиби амвол ба сифати шахси њуќуќи корхонаи дигари воњид (корхонаи фаръи)-ро бо тартиби муќаррарнамуда бо роњи ба њуќуќи пешбурди хољагї ба он додани молу мулки худ таъсис ди[ад.
2. Муассис оинномаи корхонаи фаръиро тасдиr ва ро[бари онро таъин менамояд.
3. Корхонаи воњиди давлатї ба истиснои њолатњои дар ќисми 3 моддаи 57 њамин Кодекс пешбинишуда аз рўи ўњдадорињои корхонаи фаръї масъулият надорад.
Моддаи 127. Корхонаи махсуси (казонии) давлатие, ки ба њуќуќи идораи оперативї асос ёфтааст
1. {амон корхонаи махсуси (казонии) давлатї мебошад, ки молу мулки давлатиро бо [уrуrи идораи оперативb дар ихтиёр дорад.
2. Корхонаи махсуси (казонии) давлатї бо rарори {укумати Xум[урии Тоxикистон ё маќомоти иљроияи мањаллии њокимияти давлатї таъсис дода мешавад.
3. {уxxати таъсиси корхона оинномаи он мебошад, ки аз xониби муассис тасдиr мегардад.
4. Номи фирмавии корхонаи ба [уrуrи идораи оперативb асосёфта бояд ишора ба он дошта бошад, ки корхонаи махсуси (казонии) давлатї аст.
5. Фаъолияти хоxагии корхонаи махсуси (казонии) давлатї бо маrсаду вазифа[ои дар оиннома сабтгардида муайян карда мешавад.
6. Xум[урии Тоxикистон ё во[иди марзию маъмурb аз рeи e[дадори[ои корхонаи махсуси (казонии) давлатї масъулияти иловагb доранд.
§5. ТАШКИЛОТ{ОИ UАЙРИТИXОРАТB
Моддаи 128. Кооперативи матлубот
1. Кооперативи матлубот итти[одияи ихтиёрии ша[рвандон дар асоси узвият бо маrсади rонеъ гардонидани талаботи моддии (молу мулкии) иштирокчиён бо ро[и мутта[ид сохтани аъзо[аrии са[ми молу мулкии аъзои он эътироф карда мешавад.
2. Оинномаи кооперативи матлубот ба uайр аз маълумоти дар rисми 2 моддаи 53 [амин Кодекс зикргардида, инчунин бояд шарт[оро дар бораи андозаи аъзо[аrrии аъзои кооператив; дар бораи таркиб ва тартиби супурдани аъзо[аrrb аз xониби аъзои кооператив ва масъулияти он[о барои вайрон кардани e[дадорb дар мавриди супурдани аъзо[аrrb; дар бораи [айату сало[ияти маrомоти идораи кооператив ва тартиби rарор rабул кардани он[о, аз xумла доир ба масъала[ое, ки аз рeи он[о rарор якдилона ё бо аксарияти кулли овоз[о rабул карда мешавад; дар бораи тартиби xуброни зиёни ба кооператив расонидашуда аз xониби аъзои кооператив, дар бар гирад.
3. Номи кооперативи матлубот бояд ишора ба маrсади асосии фаъолияти он, инчунин калимаи "кооператив" ва ё калима[ои "итти[оди матлубот» ё "xамъияти матлубот"- ро дар бар гирифта бошад.
4. Аъзои кооперативи матлубот вазифадоранд, ки дар давоми се мо[и баъди тасдиrи баланси солона rарзи бамиёномадаро бо ро[и пардохти аъзо[аrrии иловагb xуброн намоянд. Дар сурати иxро накардани ин e[дадорb кооператив мумкин аст бо талаби кредиторон ба тариrи судb бар[ам дода шавад.
Аъзои кооперативи матлубот аз рeи e[дадори[ои он дар доираи rисми супурданашудаи аъзо[аrrии иловагии [ар узви кооператив масъулияти иловагb доранд. Дар ин [олат аъзои кооператив масъулияти муштарак доранд.
5. Даромади аз фаъолияти соњибкорї ба дастовардаи кооперативи матлубот, ки вай бо ин фаъолият мутобиќи ќонун ва оиннома машѓул аст, байни аъзои он таќсим карда мешавад.
6. Мавrеи [уrуrии кооператив[ои матлубот, инчунин [уrуrу e[дадори[ои аъзои он[о мутобиrи [амин Кодекс ва Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи кооперативи матлубот» муайян карда мешаванд.
Моддаи 129. Ташкилот[ои (итти[одия[ои) xамъиятb ва динb
1. Иттињодияњои (ташкилотњои) љамъиятї ва динї ташкилотњое эътироф карда мешаванд, ки дар онњо шањрвандон мувофиќи тартиботи муќарраргардида дар асоси умумияти манфиатњояшон барои ќонеъ гардонидани талаботњои маънавї ё дигари ѓайримоддї ихтиёран муттањид гардидаанд.
Ташкилот[ои xамъиятb ва динb ташкилот[ои uайритиxоратb мебошанд. Он[о тан[о барои ноил шудан ба маrсад[ое, ки ба[ри он[о таъсис гардидаанд, [уrуr доранд ба фаъолияти исте[солb ва фаъолияти дигари со[ибкории ба ин маrсад[о мувофиrро анxом ди[анд.
2. Иштирокчиёни (аъзои) ташкилот[ои xамъиятb ва динb [уrуrашонро ба молу мулке, ки ба моликияти ин ташкилот[о гузаронидаанд, инчунин ба аъзо[аrrb ниго[ намедоранд. Он[о аз рeи e[дадори[ои ташкилот[ои xамъиятb ва диние, ки дар он[о ба сифати узвият иштирок менамоянд, масъулият надоранд, ташкилот[ои мазкур бошанд, аз рeи e[дадори[ои аъзои худ масъул намебошанд.
3. Хусусият[ои мавrеи [уrуrии ташкилот[ои xамъиятb ва динb [амчун иштирокчиёни муносибат[ои бо [амин Кодекс танзимшаванда тибrи rонун муайян карда мешаванд.
Моддаи 130. Фонд[ои xамъиятb
1. Фонди xамъиятb ташкилоти uайритиxоратии узвиятнадоштае эътироф карда мешавад, ки аз xониби ша[рвандон ё шахси [уrуrb дар асоси пардохт[ои ихтиёрии молу мулки таъсисгардида, маrсад[ои хайрия, иxтимоb, фар[ангb, таълимb ё маrсад[ои дигари умумии муфидро пеш гирифтааст.
Молу мулке, ки муассисони фонд ба он супурдаанд, моликияти фонд мебошад. Муассисон аз рeи e[дадори[ои фонди таъсисдодаашон масъулият надоранд, фонд бошад,аз рeи e[дадори[ои муассисони худ масъул нест.
2. Фонди xамъиятb молу мулкро барои маrсад[ое, ки дар оинномааш муайян гардидаанд, истифода менамояд. Фонд [уrуr дорад, xи[ати ноил шудан ба маrсад[ои умумии муфиде, ки фонд барои он таъсис гардидааст, ба фаъолияти со[ибкории ба ин маrсад[о муносиб машuул шавад. Барои ба амал баровардани фаъолияти со[ибкорb фонд[о [уrуr доранд, xамъият[ои хоxагидорb таъсис ди[анд ё дар он[о иштирок намоянд.
Фонд вазифадор аст, ки [ар сол дар хусуси истифодаи молу мулкаш [исоботро ба табъ расонад.
3. Тартиби идораи фонди xамъиятb ва тартиби ташкили маrомоти он тибrи оинномаи аз xониби муассисон тасдиrгардида муайян карда мешавад.
4. Дар оинномаи фонди xамъиятb uайр аз маълумоти дар rисми 2, моддаи 53 [амин Кодекс зикргардида бояд маълумоти зерин дарx гардида бошад: номи фонд, ки калимаи "фонд"-ро дар бар гирифтааст; маълумот дар бораи маrсади фонд; маълумот дар бораи маrомоти фонд, аз xумла дар бораи шeрои парасторон, ки ба фаъолияти фонд назорат мекунанд; тартиби таъин намудани мансабдорони фонд ва аз вазифа озод кардани он[о; ма[алли xойгиршавии фонд; таrдири молу мулки фонд дар сурати бар[ам дода шудани он .
Моддаи 131. Таuйир додани оиннома ва бар[ам додани фонди xамъиятb
1. Оинномаи фонди xамъиятb метавонад аз xониби маrомоти фонд таuйир дода шавад, ба шарте ки дар оиннома бо [амин тартиб таuйир додани он пешбинb гардида бошад.
Агар бетаuйир мондани оиннома боиси оrибат[ое гардад, ки [ангоми таъсиси фонд он[оро пешбинb намудан uайриимкон буда, имконияти таuйир додани он дар оиннома пешбинb нашуда бошад ё шахси ваколатдор онро таuйир нади[анд, суд [уrуr дорад, ки тибrи аризаи маrомоти фонд, шeрои парасторон ё маrоми дигари дорои ваколати назорати фаъолияти фонд ба он таuйирот ворид намояд.
2. Rарори бар[ам додани фонди xамъиятиро тан[о суд дар асоси аризаи шахси манфиатдор rабул карда метавонад.
Фонд дар [олат[ои зерин метавонад бар[ам дода шавад:
-агар молу мулки фонд барои татбиrи [адаф[ояш нокифоя буда, имконияти ба даст овардани молу мулки зарурb татбиrношуданb бошад;
-агар ноил шудан ба маrсад[ои фонд номумкин ва таuйир додани маrсад[ои фонд uайриимкон бошад;
-дар сурати аз маrсади дар оиннома пешбинигардида дур шудани фаъолияти фонд;
-дар [олат[ои дигари пешбининамудаи rонун.
3. Дар сурати бар[ам додан фонди xамъиятb молу мулки пас аз rонеъгардонии талаботи кредиторон боrимондаи он ба шахси дар оинномаи фонд зикргардида дода мешавад.
Моддаи 132. Муассиса[о
1. Ташкилоте, ки молик барои амалb гардонидани вазифа[ои идоракунb, иxтимоию фар[ангb ва ё вазифа[ои дигари дорои хусусияти uайритиxоратb таъсис дода, онро пурра ё rисман маблаuгузорb мекунад, муассиса дониста мешавад.
{уrуrи муассиса ба молу мулки ба вай вобасташуда ва харидаи он мутобиrи модда[ои 313 ва 315 [амин Кодекс муайян карда мешавад.
2. Муассиса аз рeи e[дадори[ои худ бо маблаuи пулии дар ихтиёраш буда масъулият дорад. Дар сурати нокифоя будани ин маблаu молики молу мулки дахлдор аз рeи e[дадори[ои он масъулияти иловагb дорад.
3. Хусусия[ои мавrеи [уrуrии намуд[ои ало[идаи муассиса[ои давлатb ё муассиса[ои дигар тибrи rонун муайян карда мешаванд.
Моддаи 133. Итти[одия[ои шахсони [уrуrb (ассотсиатсия[о ва иттифоr[о)
1. Ташкилот[ои тиxоратb бо маrсади [амо[ангсозии фаъолияти со[ибкориашон, инчунин намояндагb ва [ифзи манфиат[ои умумии молу мулкb метавонанд тибrи шартномаи байни худ итти[одия[оро дар шакли ассотсиатсия[о (иттифоr[о) таъсис ди[анд, ки он[о ташкилот[ои uайритиxоратb мебошанд.
Агар бо rарори иштирокчиён ба зимаи ассотсиатсия (иттифоr) фаъолияти со[ибкорb гузошта шавад, чунин ассотсиатсия (иттифоr) бояд бо тартиби пешбининамудаи [амин Кодекс ба xамъият ё ширкати хоxагидорb табдил дода шавад. Барои татбиrи фаъолияти со[ибкорb ассотсиатсия[о (иттифоr[о) [уrуr доранд, ки xамъият[ои хоxагидорb таъсис ди[анд ё дар он[о иштирок намоянд.
2. Ташкилот[ои xамъиятb ва ташкилот[ои дигари uайритиxоратb, аз xумла муассиса[о, метавонанд ихтиёран дар ассотсиатсия[ои (иттифоr[ои) ин ташкилот[о мутта[ид шаванд.
Ассотсиатсияи ташкилот[ои uайритиxоратb ташкилоти uайритиxоратb мебошад.
3. Ассотсиатсия шахси [уrуrb мебошад.
Аъзои ассотсиатсия мустаrилияти худ ва [уrуrи шахси [уrуrиро ниго[ медоранд.
4. Ассотсиатсия аз рeи e[дадори[ои аъзои худ масъулият надорад.
Аъзои ассотсиатсия аз рeи e[дадори[ои он ба андоза ва мувофиrи тартиби дар [уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия пешбинигардида масъулияти иловагb доранд.
5. Номи ассотсиатсия бояд ишора ба маrсади асосии фаъолияти он ва маrсади асосии фаъолияти аъзои онро бо иловаи калима[ои "ассотсиатсия" ё "иттифоr" дар бар гирифта бошад.
Аъзои ассотсиатсия мустаrилияти худ ва [уrуrи шахси [уrуrиро ниго[ медоранд.
4. Ассотсиатсия аз рeи e[дадори[ои аъзои худ масъулият надорад.
Аъзои ассотсиатсия аз рeи e[дадори[ои он ба андоза ва мувофиrи тартиби дар [уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия пешбинигардида масъулияти иловагb доранд.
5. Номи фирмавии ассотсиатсия бояд ишора ба маrсади асосии фаъолияти он ва маrсади асосии фаъолияти аъзои онро бо иловаи калима[ои "ассотсиатсия" ё "иттифоr" дар бар гирифта бошад.
Моддаи 134. {уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия (иттифоr)
1. {уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия (иттифоr) шартномаи таъсиси аз xониби аъзоёни он имзогардида ва оинномаи тасдиrнамудаи он[о мебошанд.
2. Дар [уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия uайр аз маълумоти дар rисми 2 моддаи 53 [амин Кодекс зикргардида бояд шарт[ои зерин дарx гардида бошанд: дар бораи [айат ва сало[ияти маrомоти идораи ассотсиатсия ва тартиби rарор rабул кардани он[о, аз xумла доир ба масъала[ое, ки rарор аз рeи он[о якдилона ё бо аксарияти кулли овози аъзои ассотсиатсия rабул карда мешавад ва дар бораи таrсими молу мулке, ки пас аз бар[ам додани ассотсиатсия боrb мондааст.
Моддаи 135. {уrуrу e[дадори[ои аъзои ассотсиатсия (иттифоr)
1. Аъзои ассотсиатсия (иттифоr) [уrуr доранд, ки аз хизмат[ои он ба таври ройгон истифода намоянд, ба шарте ки дар [уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад ва аз хусусияти хизматрасонb барнаояд.
2. Узви ассотсиатсия (иттифоќ) [аr дорад, ки пас аз хотимаи соли молиявb бо сало[диди хеш аз [айати ассотсиатсия барояд. Дар ин сурат e аз рeи e[дадори[ои ассотсиатсия дар давоми ду соли пас аз хориx шуданаш мутаносибан ба аъзо[аrrии худ масъулияти иловагb бар дeш дорад.
Узви ассотсиатсия дар [олат[о ва мувофиrи тартиби дар [уxxат[ои таъсиси ассотсиатсия муrарраргардида мумкин аст бо rарори иштирокчиёни боrимонда аз он хориx карда шавад. Дар мавриди аъзо[аrrии молу мулкb ва масъулияти узви хориxшудаи ассотсиатсия rоида[ои марбут ба баромадан аз [айати ассотсиатсия истифода мешаванд.
3. Бо ризоияти узви ассотсиатсия ба он метавонад узви нав шомил шавад. Ба ассотсиатсия (иттифоr) шомил шудани иштирокчии нав мумкин аст вобаста ба масъулияти иловагии доштаи он оид ба e[дадори[ои ассотсиатсия (иттифоr), ки то шомилшавии e ба миён омадааст, сурат гирад.
БОБИ 5.
ИШТИРОКИ XУМ{УРИИ ТОXИКИСТОН ВА ВО{ИДИ МАРЗИЮ МАЪМУРB
ДАР МУНОСИБАТ{ОИ ТАНЗИМШАВАНДАИ ГРАЖДАНB
Моддаи 136. Иштироки Xум[урии Тоxикистон дар муносибат[ои [уrуrии гражданb
1. Xум[урии Тоxикистон дар муносибат[ои бо rонун[ои гражданb танзимшаванда бо иштирокчиёни дигари ин муносибат[о дар асоси баробар иштирок менамояд.
2. Маќомоти њокимияти давлатии Љумњурии Тољикистон дар доираи сало[ияти худ, ки бо санади rонунb, низомнома[о ва ё санади дигари муайянкунандаи њолати њуќуќии ин маrомот муrаррар гардидааст, метавонанд аз номи Xум[урии Тоxикистон бо молу мулки худ дорои [уrуrу e[дадори[ои молу мулкb ва шахсии uайри молу мулкиро ба даст оварда, татбиr намоянд ва дар суд баромад кунанд.
Дар [олат[о ва мувофиrи тартиби пешбининамудаи rонун бо супориши махсуси Xум[урии Тоxикистон аз номи он дигар маrомоти давлатb, шахси [уrуrb ва ша[рвандон амал карда метавонанд.
3. Ба[с[ои њуќуќии гражданї бо иштироки Xум[урии Тоxикистон аз xониби суд[о [ал карда мешаванд.
Моддаи 137. Иштироки во[иди марзию маъмурb дар муносибат[ои ша[рвандию [уrуrb
1. Во[иди марзию маъмурb дар муносибат[ои бо rонун[ои гражданb танзимшаванда бо иштирокчиёни ин муносибат[о баробар иштирок менамояд.
2. Маrомоти ма[аллии намояндагb ва иxроия дар доираи сало[ияти худ, ки бо санади rонунb, низомнома[о ё санади дигари муайянкунандаи статуси ин маrомот муrаррар гардидаанд, метавонанд аз номи во[ид[ои марзию маъмурb бо амали худ дорои [уrуrу e[дадори[ои молу мулкb ва шахсии uайри молу мулкиро ба даст оварда, дар суд баромад кунанд.
Дар [олат[о ва мувофиrи тартиби пешбининамудаи rонун маrомоти давлатии ма[аллb, шахси [уrуrb ва ша[рвандон метавонанд бо супориши махсус аз номи во[иди марзию маъмурb амал кунанд.
3. Дар [олат[ои муайяннамудаи rонун во[ид[ои марзию маъмурb дар муносибат[ои [уrуrии гражданb метавонанд аз номи давлат амал намоянд.
4. Агар дар rонун[о тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, муrаррароти [амин Кодекс дар хусуси иштироки мутаrобилаи давлат ва маrомоти он дар муносибат[ои бо rонун[ои гражданb танзимшаванда ба во[иди марзию маъмурb ва маrомоти он дахл доранд.
5. Ба[с[ои ша[рвандию [уrуrb бо иштироки во[иди марзию маъмурb аз xониби суд[о [ал карда мешаванд.
Моддаи 138. Масъулият аз рeи e[дадори[ои давлат, во[иди марзию маъмурb
1. Давлат ё во[иди марзию маъмурb аз рeи e[дадори[ои худ бо молу мулки дар асоси [уrуrи моликияти ба он[о тааллуrдошта, uайр аз молу мулке, ки ба шахси [уrуrии таъсисдодаи он[о бо [уrуrи ихтиёрдории хоxагb ё идораи оперативb вобаста карда шудааст, масъулият доранд.
2. Шахси [уrуrие, ки аз xониби давлат ё во[иди марзию маъмурb таъсис дода шудааст, аз рeи e[дадори[ои он[о масъулият надорад.
3. Давлат, во[иди марзию маъмурb, uайр аз [xолат[ои пешбининамудаи rонун, аз рeи [[дадори[ои шахси [уrуrии аз xониби он[о таъсисгардида масъулият надоранд.
4. Давлат аз рeи e[дадори[ои во[иди марзию маъмурb масъулият надорад.
5. Во[ид[ои марзию маъмурb аз рeи e[дадори[ои якдигар, инчунин аз рeи [[дадори[ои давлат масъулият надоранд.
6. Rоида[ои rисм[ои 2-5 [амин модда ба [олат[ое, ки давлат дар асоси шартномаи имзокардааш аз рeи e[дадори[ои во[иди марзию маъмурb ё шахси [уrуrb замонат (кафолат) додааст ё субъект[ои мазкур аз рeи e[дадори[ои давлат замонат (кафолат) додаанд, дахл надоранд.
Моддаи 139. Хусусият[ои масъулияти Xум[урии Тоxикистон дар муносибат[ои бо rону[[ои гражданb танзимшаванда бо иштироки шахси [уrуrb, ша[рвандон ва давлат[ои хориxb
Хусусият[ои масъулияти Xум[урии Тоxикистон дар муносибат[ои бо rонун[ои гражданb танзимшаванда бо иштироки шахси [уrуrb, ша[рвандон ва давлат[ои хориxb мутобиrи rонун дар бораи масунияти (иммунитети) давлат ва моликияти он муайян карда мешаванд.
БОБИ 6
ОБЪЕКТ{ОИ {УRУRИ ГРАЖДАНB
МУRАРРАРОТИ УМУМB
Моддаи 140. Намуд[ои объект[ои [уrуrи гражданb
1. Объект[ои [уrуrи гражданb метавонанд неъмат[о ва [уrуrи молу мулкb ва шахсии uайри молу мулкb бошанд.
2. Ба неъмату [уrуrи молу мулкb (молу мулк) ин[о дохил мешаванд: чизу чора, пул, аз xумла асъори хориxb, коuаз[ои rиматнок, кору хизмат[о, иттилоот, амал, натиљаи фаъолияти зе[нb, номи фирма, тамuаи мол ва восита[ои дигари фардикунонии ма[сулот, [уrуrи молу мулкb ва молу мулки дигар.
3. Ба неъмату [уrуrи шахсии uайримолу мулкb ин[о дохил мешаванд: [аёт, саломатb, эътибори шахс, шаъну шараф, номи нек, шe[рати касбb, дахлнопазирии [аёти шахсb, сирри шахсb ваоилавb, [уrуrи доштани ном, [уrуrи муаллифb, [уrуrи дахлнопазирии асар ва неъмату [уrуr[ои дигари uайримоддb.
Моддаи 141. Rобилияти гардиши объект[ои [уrуrи гражданb
1. Объект[ои [уrуrи гражданb, агар он[о аз а[д[о бароварда нашуда бошанд ё муомилоташон ма[дуд нашуда бошад, метавонанд бо тартиби универсалии воросати [уrуr ё ба тариrи дигар бегона карда шаванд ё аз як шахс ба шахси дигар гузаранд.
2. Намуд[ои молу мулки [уrуrи граждание, ки дар муомилот будани он[о ро[ дода намешавад (объект[ои аз муомилот баромада), бояд бевосита дар rонун ишора карда шаванд.
Намуд[ои объект[ои [уrуrи граждание, ки тан[о ба иштирокчиёни муайяни муомилот тааллуr дошта метавонанд ё дар муомилот rарор доштани он[о тан[о бо иxозати махсус имконпазир аст (объект[ое, ки rобилияти муомилоташон ма[дуд аст), мувофиrи тартиби муrаррарнамудаи rонун муайян карда мешаванд.
3. Неъмат ва њуќуќњои шахсии ѓайри молу мулкиро бегона намудан ва бо тарзњои дигар додан мумкин нест, ба истиснои њолатњое, ки санадњои ќонунгузорї муќаррар намудааст.
АШЁ
Дата: 2016-10-02, просмотров: 309.