Президент:

- гарантирует реализацию основных направлений внутренней и внешней политики

- представляет Беларусь в сношениях с другими государствами и международными организациями

- принимает меры по охране суверенитета Беларуси, ее национальной безопасности и территориальной целостности

- обеспечивает политическую и экономическую стабильность

- обеспечивает преемственность и взаимодействие органов государственной власти, осуществляет посредничество между ними (ст. 79)

- издает декреты, имеющие силу закона, указы и распоряжения, которые имеют обязательную силу на всей территории Беларуси (ст. 85).

Критерии избрания Президента:

- гражданин РБ по рождению

- с 35 лет по возрасту

- владение избирательным правом

- постоянное проживание в РБ не менее 10 лет непосредственно перед выборами.

Выборы Президента назначаются Палатой представителей. Для выдвижения своей кандидатуры необходимо 100000 подписей избирателей.

Президент РБ избирается на 5 лет народом РБ на основе всеобщего, свободного, равного и прямого избирательного права при тайном голосовании. Избирательное право граждан – с 18 лет.

Президент может в любое время подать в отставку, может быть досрочно освобожден от должности при стойкой неспособности по состоянию здоровья или в связи с совершением госизмены или другого тяжкого преступления. Президент смещается с должности, если за это проголосовало не менее 2/3 от полного состава Палаты представителей и Совета Республики.

Парламент – Национальное собрание Республики Беларусь – является представительным и законодательным органом. Состоит из 2 палат: Палата представителей и Совет Республики (ст. 90). Срок полномочий – 4 года. Палата представителей: 110 депутатов, избрание на тех же принципах. Совет Республики: от каждой области и Минска на заседании местных Советов депутатов избирается по 8 членов. Оставшиеся 8 членов назначает Президент.

Функции Палаты представителей:

- рассмотрение проектов законов

- назначение выборов Президента

- дает согласие на назначение премьер-министра, отставку Президента и т.д.

Функции Совета Республики:

- одобрение или отклонение принятых Палатой представителей проектов законов

- избрание судей Конституционного суда

- принятие решения о роспуске местных Советов депутатов и отмене их решений, которые не соответствуют законодательству.

Исполнительной властью обладает Совет министров (правительство). Он состоит из премьер-министра, его заместителей и министров. Премьер-министр назначается Президентом с согласия Палаты представителей. Правительство в своей деятельности подотчетно Президенту и ответственно перед Парламентом.

Функции Правительства:

- руководит системой подчиненных ему органов госуправления;

- разрабатывает основные направления внутренней и внешней политики и принимает меры по их реализации;

- подготавливает проект республиканского бюджета и отчет о его выполнении;

- обеспечивает проведение единой экономической и денежной политики, исполнение Конституции и др.

Право законодательной инициативы принадлежит Президенту, депутатам Палаты представителей, Совету Республики, Правительству, а также гражданам, обладающим избирательным правом, в количестве не менее 50000 человек.

Высшая судебная власть в РБ принадлежит судам: Конституционному, Верховному и Высшему Хозяйственному. Суды осуществляют правосудие на основе Конституции и принятых в соответствии с ней нормативных актов. В РБ никто не может пересмотреть решения Конституционного суда, осуществляющего контроль за конституционностью нормативных актов, принимаемых Парламентом, Президентом, Кабинетом министров, министерствами и ведомствами.

Государственный контроль за использованием республиканского бюджета, государственной собственности осуществляет Комитет государственного контроля (глава 8). Надзор за точным исполнением законов, декретов, указов и иных нормативных актов всеми государственными органами, предприятиями, должностными лицами и гражданами осуществляет прокуратура. Возглавляется прокуратура Генеральным прокурором, назначаемым Президентом РБ с согласия Совета Республики.

Национальный банк регулирует кредитные отношения, денежное обращение, обладает исключительным правом эмиссии денег. Председатель и члены правления его назначаются Президентом с согласия Совета Республики (ст. 136).

Местное управление и самоуправление осуществляется гражданами через местные Советы депутатов

69 Развитие законодательства Республики Беларусь в 1990 – 2010-ые гг.

 15 сакавіка 1994 г. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята Вярхоўным Саветам Рэспублікі Беларусь. Канстытуцыя аб'яўляла Рэспубліку Беларусь унітарнай дэмакратычнай сацыяльнай прававой дзяржавай. Упершыню Канстытуцыя РБ 1994 г. абвясціла на канстытуцыйным узроўні правы чалавека, свабоды і гарантыі іх рэалізацыі вышэйшай каштоўнасцю і мэтай грамадства і дзяржавы. Абвяшчэнне Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь мэтай пабудову прававой сацыяльнай дзяржавы запатрабавала радыкальнага абнаўлення заканадаўства. Канстытуцыйныя нормы служылі асновайдля далейшага ўдасканалення заканадаўства рэспублікіі яго кадыфікацыі. На падставе Канстытуцыі былі распрацаваны і прыняты шматлікія законы: у 1995 г. - «Аб друку і іншых сродках масавай інфармацыі», «Аб стандартызацыі», “Аб інфарматызацыі” «Аб аўтарскім праве і сумежных правах», «Аб зваротах грамадзян» і інш.; у 1996 г. - «Аб Вярхоўным Савеце», «Аб Узброеных сілах», «Аб выбарах дэпутатаў Вярхоўнага Савета», «Аб навуковай дзейнасці»; былі ўнесены змяненні і дапаўненні у Крымінальны і Крымінальна-працэсуальны кодэксы, а таксама ў Кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях, у законы «Аб падатку на нерухомасць», «Аб падатках і зборах, спаганяемых у бюджэт», «Аб Пракуратуры» і г.д. У чэрвені 1996 г. быў прыняты Закон «Аб прызнанні страціўшымі сілу заканадаўчых актаў Рэспублікі Беларусь па пытаннях дзяржаўнай сімволікі». На рэферэндуме 14 мая 1995 г. па пытанні аб нацыянальнай сімволіцы большасць насельніцтва выказалася за новыя, прапанаваныя Прэзідэнтам, варыянты герба і сцяга. На рэферэндуме было прынята таксама рашэнне аб наданні рускай мове нараўне з беларускай статусу дзяржаўнай мовы. Наступны этап развіцця заканадаўства Беларусі быў звязаны з рэферэндумам 1996 г., прыняўшым Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь са змяненнямі і дапаўненнямі, якая і зараз з'яўляецца дзеючым Асноўным Законам. Канстытуцыя з'явілася асновай для далейшага развіцця заканадаўства Рэспублікі Беларусь. Канец 90-х гг. XX ст. азначыўся ўнясеннем значных змяненняў і дапаўненняў у дзеючыя нарматыўныя прававыя акты і актыўнай кадыфікацыйнай працай. Так, у 1997 г. былі унесены змяненні і дапаўненні ў законы: «Аб Канстытуцыйным Судзе Рэспублікі Беларусь», «Аб дзяржаўнай статыстыцы», «Аб рэкламе», «Аб ахове атмасфернага паветра», «Аб мерах барацьбы з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй», «Аб органах дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь» і інш. 1998 г. азначаны прыняццем шматлікіх новых законаў і кодэксаў. Так, былі прыняты Мытны кодэкс, Водны кодэкс, Грамадзянскі і Гаспадарча-працэсуальны кодэксы Рэспублікі Беларусь, а таксама законы «Аб радыяцыйнай бяспецы насельніцтва», «Аб дзяржаўным прагназіраванні і праграмах сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь», «Аб Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі», «Аб дзяржаўнай ахове», «Аб знешняй працоўнай міграцыі», «Аб вольных эканамічных зонах», «Аб энергазберажэнні», «Аб Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь і падпарадкаваных яму дзяржаўных органах» і інш. Шмат кодэксаў было прынята таксама ў 1999 г.: «Аб зямлі», «Аб шлюбе і сям'і», Паветраны, Грамадзянска-працэсуальны, Жыллёвы, Працоўны, Крымінальны і Крымінальна-працэсуальны кодэксы. У другой палове 90-х гг. значную ролю ў рэгламентацыі разнастайных пытанняў дзяржаўнага жыцця ў Рэспубліцы Беларусь сталі адыгрываць дэкрэты і указы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Важнае значэнне для развіцця дзяржаўнасці Беларусі мелі падпісаныя дзяржаўна-прававыя пагадненні з Расійскай Федэрацыяй. 2 красавіка 1996 г. быў падпісаны Дагавор аб стварэнні Садружнасці Беларусі і Расіі; 2 кастрычніка 1997 г. - Дагавор аб Саюзе Беларусі і Расіі. 8 снежня 1999 г. Рэспубліка Беларусь і Расійская Федэрацыя заключылі Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы. Рэспубліка Беларусь пры ўдасканаленні ўласнага заканадаўства ўлічвае вопыт не толькі былых савецкіх рэспублік, але ўсіх суседніх дзяржаў, а таксама назапашаны сусветны вопыт і нормы міжнароднага права. Пасля абвяшчэння незалежнасці дзяржавы Парламентам Рэспублікі Беларусь была ратыфікавана значная колькасць міжнародна-прававых дакументаў. У развіцці права Рэспублікі Беларусь у канцы XX ст. можна вылучыць некалькі тэндэнцый, якія сведчаць аб інтэнсіўным удасканаленні айчыннай прававой сістэмы. Па-першае, гэта абнаўленне папярэдняга заканадаўства з мэтай павышэння яго эфектыўнасці і прыс-тасавання да новых сацыяльна-эканамічных умоў на шляху пабудовы сацыяльнай прававой дзяржавы, а таксама прыняцце шэрагу новых законаў з мэтай больш паспяховага рэгулявання важнейшых сфе-раў жыццядзейнасці дзяржавы і грамадства. На мяжы стагоддзяў другой важнай тэндэнцыяй стала актыўная кадыфікацыя заканадаўства Рэспублікі Беларусь. Было прынята каля дваццаці новых кодэксаў і перш за ўсё па важнейшых галінах права -грамадзянскім, грамадзянска-працэсуальным, гаспадарча-працэсуальным, сямейным, працоўным, жыллёвым, крымінальным, крымінальна-працэсуальным, крымінальна-выканаўчым, адміністрацыйным і інш.На сучасным этапе ў мэтах далейшага ўдасканалення сістэмы заканадаўства актуальным з'яўляецца пытанне аб сістэматызацыі абноўленага заканадаўства шляхам стварэння Зводу законаў Рэс-публікі Беларусь.