Тақырыбы:

Түзу мен шеңбердің өзара орналасуы

Күні,айы:19.04.18ж

Мұғалімнің аты-жөні: Кудратуллаев М

Тақырыбы:55-САБАҚ -

Екі шеңбердің өзара орналасуы

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатысқан оқушылар саны:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.12

түзу мен шеңбердің, екі шеңбердің өзара орналасу жағдайларын талдау;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Шеңбер және оған жүргізілетін жанама, екі шеңбердің өзара орналасуы туралы біледі және оның қасиеттерін есептер шығаруда қолдана алады

Оқушылардың басым бөлігі:

Екі шеңбердің өзара орналасу жағдайларымен танысады

Кейбір оқушылар:

Екі шеңбердің өзара орналасу жағдайларын біледі, есеп шығарғанда қолданады

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК)Оқушылардың сабаққа дайындығы.Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. Сабақ мақсатымен таныстыру.

Өткенді қайталау арқылы жаңа сабақты меңгеруін ұйымдастыру. Оқушыларды топпен жұмыстандыра отырып оларға түрткі сұрақтар қою.

1.Шеңбер, шеңбердің центрі, радиусы деген не?

2.Шеңбердің хордасы деген не? Қандай хорда диаметр деп аталады?

3.Қандай түзу шеңберге жанама деп аталады?

Тест.

1.Шеңбердің радиусы деп нені айтамыз?

а) шеңбердің кез келген нүктесін центрімен қосатын кесіндіні айтамыз;

ә) шеңбердің центрі арқылы өтетін кесіндіні айтамыз;

б) бір ұшы шеңбердің центрінде жататын кесіндіні айтамыз.

2. Шеңбердің хордасы деп қандай кесіндіні айтамыз?

а) шеңбердің екі нүктесін қосатын кесіндіні айтамыз;

ә) шеңбердің центрімен нүктесін қосатын кесіндіні айтамыз;

б) бір ұшы шеңбердің центрінде жататын кесіндіні айтамыз.

3. Диаметрі 64 мм болатын шеңбердің радиусын табыңдар:

а) 8мм;                ә) 32 мм;          б) 64 мм.                      

4. Егер шеңбердің радиусы 4 см болса, оның ең ұзын хордасы неше см болады?

а) 2см;   ә) 4 см;                  б) 8 см.

5. Шеңбердің радиусы 10 см. Шеңбердің ұзындығын тап:

а) 62,8 см; ә) 6,28 см; б) 20 см.

Тест жұмысына 3 минут уақыт беремін. Жауабы тақтаға ілінеді, оқушылар бірін бірі тексереді.

  Жұптаса отырып диалогтық оқыту модулі бойынша жұмыстанады, зертеушілік әңгіме, топтық әңгіме, жоғары деңгейлі сұрақтар беру, есептер шығарту.

Шеңберлердің қандай жанасуы сырттай жанасу, ал қандай жанасуы іштей жанасуларын қарастырыңдар.

Топпен талдау жасап, бір-біріне түсіндіреді, сұрақтарға жауап береді, ойларын А3 форматына түсіреді, жұп өз постерін қорғайды.

Дұрыс дәлелдемені дәптерге барлық оқушылар түсіреді.

}        1) Егер R+R’<d және d<R-R’ болса, онда шеңберлер қиылыспайды.

}        2) Егер R=R’<d және R-R’=d болса, онда шеңберлердің ортақ нүктесі болады(жанасады). } Ол нүкте центрлер арқылы өтетін түзу бойында жатады.

}        3) Егер R=R’>d немесе d>R-R’ болса, онда шеңберлер екі нүктеде қиылысады.

}        Центрлері ортақ шеңберлер концентрлі шеңберлер деп аталады. Радиустары тең болса, шеңберлер беттесіп кетеді, ал радиустары әртүрлі болса, ортақ нүктелері болмайды.

Есептер шығарады:

Әдіс:«Әткеншек» («Карусель») бойынша әр топқа тапсырма береді. Әр топқа жеке түс маркер береді.

І топқа: Радиустары 22см және 30см болатын шеңберлер жанасады. Іштей жанасқан жағдайда шеңберлер центрлерінің арақашықтығын табыңдар

ІІ топқа: Радиустары 22см және 30см болатын шеңберлер жанасады. Сырттай жанасқан жағдайда шеңберлер центрлерінің арақашықтығын табыңдар

ІІІ топқа: Радиустары 18см және 12см болатын шеңберлер жанасады. Іштей жанасқан жағдайда шеңберлер центрлерінің арақашықтығын табыңдар

Бақылайды, көмектеседі, бағыт береді

 Тапсырма

№1. Шеңбердің радиусы 2,5 см-ге тең. Шеңбер хордасы 6 см- ге тең болуы мүмкін бе? Шеңбердің диаметрінің ұзындығын табыңдар.

Радиусын және диаметрін түрлі түсті қарындашпен сызып көрсетіңдер.

№2. Центрі С нүктесі және диаметрі АВ = 8 см болатын шеңбер сызыңдар. Радиусын және диаметрін түрлі түсті қарындашпен сызып көрсет. Радиусының ұзындығы қанша ?

№3. Екі шеңбер бір бірімен сырттай жанасады. Үлкен шеңбердің радиусы 10 см. Ал кіші шеңбердікі 6 см. Шеңберлер центрлерінің арақашықтығын табыңдар.

№4. Радиустары 4 см жане 8 см, центрлері ортақ екі шеңбер сызыңдар. Қай шеңбер ішкі жағында орналасады?

Бейнекөріністі қайталап жаттығулар жасауға жағдай жасау

1 )АВС үшбұрышында ВС =18 см, ал В бұрышының сыртқы бұрышы 150⁰ тең. АВ -ге жүргізілген биіктікті табыңыз.

6 см 9 см 5 см 4 см

Сыныптағы математика пәнінен соңғы екі бақылау жүмысының нәтижелерін нүктелі және бағанды диаграммаға орналастыр
Мектепте оқылатын пәндер тізімін құрыңдар. Олардың бір аптадағы жиілік кестесін құрыңдар Үйренгендерін қолданып есеп шы ғарады.

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Пән:

Күні:.

Сынып: 7

Мектеп:

Мұғалімнің аты-жөні: .

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Сабақ 56

Шеңберге жүргізілген жанама

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.2.11

шеңберге жүргізілген жанама мен қиюшының анықтамаларын білу;

7.1.2.13

есептер шығаруда шеңбер жанамасының қасиеттерін білу және қолдану;

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Кез-келген шеңберге оның қасиеттерін қолданып жанама жүргізуді үйренеді.

Көптеген оқушылар:

Шеңбер және оның элементтерін анықтайды,

жанама жүргізе алады, қасиетін түсінеді .

Шеңбердің қасиетін (1-теорема )есептер шығаруда қолданады.

1-теореманы әртүрлі тәсілдермен дәлелдеп, талдайды.

Кейбір оқушылар:

Оқушылар тақырыптың мағанасын біледі, түсінеді , өз ойларын дәлелдеуге, топпен жұмыс істеуде пайдаланады

Жетістіккритерийлері

Бөлімдері бірдей жай бөлшектерді, бөлімдері әр түрлі жай бөлшектерді қосады және азайта алады,бөлімдері әр түрлі жай бөлшектерді ортақ бөлімге келтіре алады

Тілдікмақсаттар

Құндылықтардыдарыту

Оқушыларды ойландыруға, ойын жеткізе білуге белсенділігін көтеруге дағдыландыру

Пәнаралықбайланыстар

Математика

АКТ қ олдану да ғ дылары

Бастапқы білім

Шеңбер

Сабақбарысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ø Ұйымдастыру.

Ø Оқушыларды түгелдеу.

Ø Дайындығын тексеру

1. Шеңбер - өзара қиылыспайтын …тұйықталған сызық.

2. Радиус - … кесінді.

1. Хорда – …қосатын кесінді

2. Диаметр –бұл … қосатын кесінді

3. Дөңгелек – … жазықтық бөлігі

4. Диаметр – бұл…, хорда

4-слайд } ОЕ кесіндісінің ұзындығы шеңбердің О центрінен АВ хордасында немесе l түзуіне дейінгі арақашықтықты анықтайды, оны d арқылы белгілейміз. } d=OE. } ∆AOE үшбұрышында ОЕ<r немесе d<r.

5-слайд } 1-салдар. Егер шеңбердің центрінен қиюшы түзуге дейінгі қашықтық радиустан кіші болса, онда түзу мен шеңбер екі нүктеде қиылысады.

8 -слайд                            3 теореманы дәлелдеу } А нүктесі арқылы жүргізілген жанама t түзуі болсын. } ОА⊥t екенін дәлелдейік. } ОА=r екені белгілі Жанаманың анықтамасы бойынша t түзуі мен ɷ шеңбердің бір ғана ортақ нүктесі бар.

9 -слайд }        t түзуінің А нүктесінен басқа нүктелері шеңберден тыс жатады. } Басқаша айтқанда, А нүктесінен өзге келген М нүктесі үшін ОМ>r. } r=OA-центрден жанамаға дейінгі қашықтық. } Ендеше, ОА⊥t. Теорема дәлелденді

12 -слайд }        Шынында егер ON шеңбердің центрінен р түзуіне дейінгі қашықтық r радиустын артық болса, онда р түзуінің әр нүктесі О центрінен радиустан үлкен қашықтықта орналасады. } Ендеше, р түзуінің әр нүктесі шеңберден тыс жатады, яғни шеңбер мен р түзуі қиылыспайды.

1-топ.

1. (О,R) және (О₁, R₁) шеңберлері берілген.d-екі шеңбердің центрлерінің арақашықтығы. R=4 дм, R₁₌5 дм, d=9 см болса, шеңберлер өзара қалай орналасады?

2. Радиустары 6 см және 4 см шеңберлер бір-бірімен жанасады. Шеңберлер сырттай және іштей жанасқанда , олардың центрлерінің арақашықтығы қандай болады.

2-топ.

1. (О,R) және (О₁, R₁) шеңберлері берілген.d-екі шеңбердің центрлерінің арақашықтығы. R=110 см, R₁₌90 см, d=40 см болса, шеңберлер өзара қалай орналасады?

2. Радиустары 8см және 5 см шеңберлер бір-бірімен қиылысады. Олардың центрлерінің арақашықтығы қандай болады.

3-топ.

1. (О,R) және (О₁, R₁) шеңберлері берілген.d-екі шеңбердің центрлерінің арақашықтығы. R=5 см, R₁₌3 см, d=12 см болса, шеңберлер өзара қалай орналасады?

2. Егер радиустары 7 см және 8 см болатын екі шеңбердің центрлерінің арақашықтығы 30 см болса, осы екі шеңбер жанаса ма?

Мерсердің «бірлескен ойлау» әдістемесі бойынша ойларын біріктіріп, интербелсенді тақтада топтастырады.

Топтың әрбір мүшесіне әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар беріледі.

Тапсырмалар.

1) R=3 cм R=42 см     D=?

2) D=80мм D=8,4см  R=?

3) Шеңбердің диаметрі радиустан 18 мм-ге артық. Радиусты тап.

АВ және СД бір шеңбердің хордалары. Хордалардың ұзындығы диаметрден кіші. Шеңбердің центрін тап

1.Радиусы 8см болатын шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық 5см. Түзу мен шеңбер қалай орналасады?
2. Радиусы 4см болатын шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық 7см. Түзу мен шеңбер қалай орналасады?
3. Радиусы 9см болатын шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық 9см. Түзу мен шеңбер қалай орналасады?
4.Шеңберлердің радиустары 6см және 4см, ал центрлердің арақашықтығы 7см. Шеңберлер қалай орналасады?
5. Шеңберлердің радиустары 4см және 3см, ал центрлердің арақашықтығы 7см. Шеңберлер қалай орналасады?
6. Шеңберлердің радиустары 5см және 9см, ал центрлердің арақашықтығы 11см. Шеңберлер қалай орналасады?

Оқушыларды бағалау, сабақты қорытындылау

Топтың әрбір мүшесіне әртүрлі деңгейдегі тапсырмалар беріледі.

Тапсырмалар.

1) R=3 cм R=42 см     D=?

2) D=80мм D=8,4см  R=?

3) Шеңбердің диаметрі радиустан 18 мм-ге артық. Радиусты тап.

4) АВ және СД бір шеңбердің хордалары. Хордалардың ұзындығы диаметрден кіші. Шеңбердің центрін тап.

Саралау–оқушыларғақалайкөбірекқолдаукөрсетудіжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулықжәне қ ауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Сабақбойынша рефлексия

Жалпыбаға

Сабақтыңжақсыөткенекіаспектісі (оқытутуралыда, оқутуралыдаойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарданегекөңілбөлуқажет?

Пән:

Күні:.

Сынып: 7

Мектеп:

Мұғалімнің аты-жөні: .

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Сабақ 57-58

Шеңберге жүргізілген жанамалардың қасиеттері

Есептер шығару

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.3.3.6

таңдама нәтижесін жиілік алқабы түрінде көрсету;

7.3.3.7

кесте немесе жиіліктер алқабы түрінде берілген статистикалық ақпаратты талдау

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

Қиюшы, шеңберге жанама, жанасатын және қиылысатын шеңберлер үғымдарын есептер шешуде қолданады

Көптеген оқушылар:

Тақырыпты түсініп оқып, талдай білуге жағдай жасайды, бір-біріне ортақ шешім қабылдауға үйренеді

Кейбір оқушылар:

Қиюшы, шеңберге жанама

жанасатын және қиылысатын шеңберлер ұғымдарын есептер шешуде қолданады

Жетістіккритерийлері

Шеңбер және оның элементтерін анықтайды,

жанама жүргізе алады, қасиетін түсінеді .

Тілдікмақсаттар

Құндылықтардыдарыту

Оқушыларды ойландыруға, ойын жеткізе білуге белсенділігін көтеруге дағдыландыру

Пәнаралықбайланыстар

Математика

АКТ қ олдану да ғ дылары

Бастапқы білім

Шеңбер

Сабақбарысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ø Ұйымдастыру.

Ø Оқушыларды түгелдеу.

Миға шабуыл»әдісі

«Аудармашы» әдісі

 Өткен тақырыптар бойынша алған білімдерін пысықтау мақсатында қолданамын. Стикерлердегі фигуралар туралы толық мәлімет беруді тапсырамын. Жауаптарын слайдтармен бекітемін

Ø

Жанама сөзіне топтастыру жаздырамын.

1)жеке

2)топпен

Ойтолғау:

Сұрақ:- Шеңберге жанаманы қалай жүргізуге болады деп ойлайсыңдар?

Әрбір топқа тақырыпты бөліп беремін. Алдымен оқимыз, топпен талқылаймыз. «ойлан,жұптас,бөліс,» әдісі арқылы Постер салып, қорғаймыз(20мин)

Қолпаштап,ынталандырып отырамын.

Маркер әдісімен постерді кім қорғайтынын анықтаймын

№1

Радиустары 30см және40см шеңберлер бір-бірімен жанасады. Шеңберлер сырттай және іштей жанасқанда, олардың центрлерінің арақашықтығы қандай болады?

№2

Центрлері О және О₁ болатын шеңберлер А және В нүктелерде қиылысады.

1) ОАО₁ = ОВО₁; 2) ОАВ және

О₁АВ теңбүйірлі болатынын дәлелдеңдер.                

Оқушы есепті тақтада шығарады, оқушылар есептер шешімдерін дәптерлеріне жазып алады.

№1

Берілген:

W₁ (O₁; 30)                                                     

W₂ (O₂; 40)

W₁ ваW₂ жанасады

S –центрлер арақашықтығы

Табу керек:

S_{сырттай жанасу} - ?
S_{іштей жанасу} -?

Шешуі:

1)

S_{сырттай жанасу}=R+r

S_{сырт.жанасу}=30см+40см=

=70см

2)

S_{іштей жанасу}=R–r

S_{іштей жанасу}=40см-30см=

=10см

Жауабы: 70см;10см

№2Берілген:

W(O;R)∩W₁(O₁;R₁)=A;B

Дәлелдеу керек:

1) ОАО₁ = ОВО₁;

2) ОАВ және О₁АВ- теңбүйірлі

Дәлелдеу:

           В

            А

1)Үшбұрыштардың теңдігін дәлелдеу үшін,олардың үш өзара тең элементтерін анықтау керек.

ОАО₁ және ОВО₁ үшбұрыштарда ОО₁ – ортақ қабырға, ОА=ОВ=R, O₁A=O₁B=R₁

Бұдан ОАО₁ = ОВО₁ (үшбұрыштар теңдігінің III белгісі )

2) Екі қабырғасы тең болатын үшбұрыш теңбүйірлі үшбұрыш деп аталады.ОА=ОВ=R. Бұдан ОАВ – тең бүйірлі.

O₁A=O₁B=R₁ Бұдан

О₁АВ– тең бүйірлі.

Дәлелденді.

Оқушыларды бағалау, сабақты қорытындылау

Тест-1

1.Шеңберге жанама

А) кесінді; В) сәуле; С)түзу

2. Егер шеңберлердің центрлерінің арақашықтығы олардың радиустарының қосындысынан артық болса, бұл шеңберлер

А) қиылысады; В) қиылыспайды; С) жанасады

3. Теңбұірлі үшбұрыштың

А) үш қабырғасы өзара тең;

В) екі қабырғасы тең;

С) қабырғалары өзара тең емес

4. 90º тан кіші бұрыш

А) тік; В) сүйір; С) доғал

5. Шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық шеңбердің радиусына тең. Шеңбер мен түзу

А) қиылысады; В) қиылыспайды; С) жанасады

6. Доғал бұрышты үшбұрыштың

А) бір бұрышы доғал; В) екі бұрышы доғал; С) үш бұрышы доғал

       Тест-2

1.Тікбұрышты үшбұрыштың

А) бір бұрышы тік; В) екі бұрышы тік; С) үш бұрышы тік

2. 90º тан үлкен бұрыш

А) тік; В) сүйір; С) доғал

3. Егер шеңберлердің центрлерінің арақашықтығы олардың радиустарының қосындысынан кіші болса, бұл шеңберлер

А) қиылысады; В) қиылыспайды; С) жанасады

4. Шеңбердің хордасы

А) кесінді; В) сәуле; С)түзу

5. Шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық шеңбердің радиусынан үлкен болса, шеңбер мен түзу

А) қиылысады; В) қиылыспайды; С) жанасады

6. Әртүрлі қабырғалы үшбұрыштың

А) үш қабырғасы өзара тең;

В) екі қабырғасы тең;

С) қабырғалары өзара тең емес

І деңгей тапсырмалары

1. Шеңбердің радиусы 2,5 см-ге тең. Шеңбер хордасы 6 см- ге тең болуы

 мүмкін бе?

2. АВ және СD центрі О болатын шеңбердің диаметрі. Егер СВ = 13 см, АВ = 16 см болса, АОД үшбұрышының периметрі неге тең болады?

3. Шеңберге одан тыс алынған нүкте арқылы жанама түзу жүргізіңдер.

4. Өзара перпендикуляр хордалар бір-бірін 5 см және 7 см кесінділерге

 бөледі. О нүктесінен хордаға түсірілген перпендикулярды табыңдар.

ІІ деңгей тапсырмалары

1. (O; 4) пен (O; 5) шеңбері берілген және ОО₁ = 6. Осы шеңберлердің ортақ нүктелері бола ма?

2. Жарты шеңбер 18 тең бөлікке бөлінген. Әр доғаның градустық өлшемін табыңдар. 

ІІІ деңгей тапсырмалары

АВ диаметрі мен В нүктесі арқылы өтетін ВК жанамасының өзара

 перпендикуляр болатынын дәлелдеңдер.

Саралау–оқушыларғақалайкөбірекқолдаукөрсетудіжоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулықжәне қ ауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Сабақбойынша рефлексия

Жалпыбаға

Сабақтыңжақсыөткенекіаспектісі (оқытутуралыда, оқутуралыдаойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарданегекөңілбөлуқажет?

Күні:

Сыныбы: 7-сынып

Тақырыбы:

Үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлер

Сабақ 59

Мұғалімнің есімі:

Қатысушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.14

үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлердің анықтамаларын білу;

7.1.2.15

үшбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңберлердің центрлерінің орналасуын түсіндіру;

Негізгі мақсаттары

Үшбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңберді түсіндіре отырып есептер шығарту.

,  

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

Үшбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңберлермен танысады; олардың центрлерін қалай табуды үйренеді. алған білімдеріңді қолданып, есептер шығару дағдысын қалыптастырады

Оқушылардың басым бөлігі:                          

Үшбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңберлердің анықтамаларын талдап, ерекшеліктеріне мән береді

Кейбір оқушылар:

Өткен жаңа тақырып бойынша, тақырыпты толық меңгерту үшін үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңьерге есептер шығарады, суретін дұрыс салуға үйренеді

.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

Тақырыпқа байланысты үшбұрышқа сырттай және іштей сызылған шеңбердің центрі қандай жағдайда беттестірілуі мүмкін болатынын талқылайды

Негізгі сөздер мен тіркестер:

есеп шығару кезіндегі білім дағдыларының қалыптасуына көз жеткізеді

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар:

Топқа бөлу барысында жағымды психологиялық ахуал тудырамын. Балалармен бірге топ ережесі құрылады.

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Жазылым бойынша:

Ережелер, есептер шығару:

Алдыңғы тақырып

(меңгерген дағдылар)

Шеңбердің негізгі қасиеттерін  жинақтап  табуды орындайды, түсіндіреді.

Жоспар

Жоспарланған жаттығулар

(төменде жоспарланған жаттығулармен қатар

Ресурстар

ескертпелерді жазыңыз)

Ынтымақтастық атмосферасы мен көтерінкі көңіл-күй: ...

Топқа бөлу: ...

Зейінді шоғырландыру: ...

Композициялық талдау жасау арқылы сұрақ жауап өткізу

Үй тапсырмасын кайталау

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы оқушылар өзі бір- біріне қоя отырып өткен сабақ туралы не білгендерін ортаға салады

1. а Геометриялық толықтыру диктанты.

1.Шеңбердің барлық нүктелерінен бірдей қашықтықта жатқан нүкте.                

(                               ).

2.Шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі болатын түзуді шеңберге ...................... деп атайды.

3. Шеңбермен екі ортақ нүктесі болатын түзу .................................... деп    аталады.

4. Хорданың ортасы арқылы өтетін диаметр оған ...........................болады.

5. Центрлері ортақ шеңберлер.................................. шеңберлер деп аталады.

6. Шеңберге жүргізілген жанама жанасу нүктесіне жүргізілген ......................................... перпендикуляр болады.

7. Центр арқылы өтетін хорда......................................деп аталады

8. Шеңбердің екі радиусының арасындағы бұрыш-............................................

Сұрақтары:
1. Бір түзуде жатпайтын үш нүкте мен осы нүктелерді қосатын үш кесіндіден және сол кесінділер мен шектелген жазықтықтың бөлігінен тұратын фигураны не деп атайды?
2. Үшбұрыш қабырғаларының ұзындықтарының қосындысын оның несі деп атаймыз?
3. Екі қабырғасы тең үшбұрыш?
4. Бұрышты қақ бөлетін сәуле
5. Үшбұрыштың төбесін қарсы жатқан қабырғаның ортасымен қосатын кесінді?
Бұрышты өлшейтін құрал?

Мұғалім оқу материалын қосымша ресурстар арқылы түсіндіруді ұйымдастырады.

Жаңа тақырыпты түсіндіру:

Оқушы рефлексиясы: «Плюс-минус-қызықты» әдісі бойынша

Тапсырма

. Есептер шығарту

                  В                                     В 

                     А                         А                             А В                     А

 АОВ=60º             АОВ=90º            АОВ=120º        АОВ=180º                                           

АВ-хорда               АВ-хорда              АВ-хорда               АВ-хорда

№2

а) х=360º-(152º+80º)                  б) х=360º-(125º+30º)

х=360º-232º                                 х=360º-155º

х=68º                                            х=205º

в) х=360º-(112º+180º)                г) х=360º-(215º+20º)

х=360º-292º                                 х=360º-235º

х=68º                                            х=125º

№3             В

            Р                   Q

                        JO

  А                                       С

                         R

Берілгені: ω(О;R)   АВС                 Шешуі: АР=  =5см; АР=РВ=5см.

             АВ=10см                                            ВQ= =6см; QC=BQ=6.

             ВС=12см                                             CR=  =2,5;     AR=RC=2,5.

             СА=5см

 Табу керек: АР, РВ, ВQ,QС,CR, RA-?

Жауабы: АР=5см, РВ=5см, ВQ=6см,QС=6см,CR=2,5см, RA=2,5см.

№2 (42-сурет бойынша х-ті тап)

а) х=360º-(152º+80º) б) х=360º-(125º+30º)

х=360º-232º х=360º-155º

х=68º х=205º

в) х=360º-(112º+180º) г) х=360º-(215º+20º)

х=360º-292º х=360º-235º

х=68º х=125º

№3

Р Q

JO

А С

R

Берілгені: ω(О;R) АВС Шешуі: АР= =5см; АР=РВ=5см.

АВ=10см ВQ==6см; QC=BQ=6.

ВС=12см CR= =2,5; AR=RC=2,5.

СА=5см

Табу керек: АР, РВ, ВQ,QС,CR, RA-?

Жауабы: АР=5см, РВ=5см, ВQ=6см,QС=6см,CR=2,5см, RA=2,5см.

Критерийалды бағалау:

Тапсырма №.

Критерийалды бағалау:

Т.б.

.Әр топта 4 оқушыдан. Бірінші тапсырманы бірінші оқушыдан бастап орындайды бір – біріне жалғастыру арқылы тапсырмалар орындалады.
1.Шеңбер сызыңдар
2.Шеңбердің центрін белгілеңдер.
3.Шеңбердің екі радиусын салыңдар, өлшеңдер.
4.Шеңбердің бойынан екі нүкте алып оларды белгілеңдер.
5.Белгілеген нүктелерің шеңберді неше бөлікке бөліп тұр?
6.Доғаларды атап жазыңдар.
7.Екі радиус арасындағы центрлік бұрышты өлшеңдер.
8.Шеңбердің диаметрін салыңдар.

деңгейләк тапсырмалар)

1.Радиустары 9см және 15 см екі шеңбер іштей жанасады. Шеңберлер центрлерінің арақашықтығын тап.

2. а түзуінде А нүктесі берілген. а түзуімен А нүктесінде жанасатындай етіп радиусы 2,5 см тең шеңбер сызыңдар.

3.Егер радиустары 12 см және 15 см болатын екі шеңбердің центрлерінің арақашықтығы 28 см болса, олар қалай орналасады.

4. А және В нүктелері берілген және а түзуі А нүктесінен өтеді. а түзуімен А нүктесінде жанасатын және В нүктесінен өтетін шеңбер сыз.

Қорытындылау

1) Қандай фигура шеңбер деп аталады?

2) Екі шеңбердің орналасу түрі?

3) Шеңбер мен түзудің орналасу түрі?

Кері байланыс: «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі

Мұғалім жалпы сабақ барысына, оқушылардың жұмыстарына талдау жасайды, жұмыс орыны жинастырылады.

Көрме: Оқушылар жасаған жұмыстарын қабырғаға ілу арқылы көрме ұйымдастырады. Барлық оқушылар достарының жұмыстарымен танысады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша көмек (қолдау) көрсетуді қалай

Жоспарлайсыз?

Анағұрлым қабілетті

оқушыларға

жаттығуларды

күрделендіруді қалай жасайсыз?

Пəнаралық байланыс.

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері.

АКT байланыстары.

Құндылықтардағы

Байланыс.

Фармативті бағалау, бір-біріне түсіндіру және дұрыс нәтижеге бағыттау әдістері арқылы қосымша көмек көрсетемін. Деңгейлік тапсырмалар, сарамандық жұмыстар беру арқылы қаблетті оқушыларды дамытамын.

Геометрия(сандарды кескіндеу), физика(өлшем бірліктер), латын тілі алфавиті (белгісіз сандарды белгілеу).

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары

Шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары сəтті болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне неліктен?

Өз сабағыңыз туралы рефлексияны төмендегі бос орынға

жазыңыз.(Сол жақтағы бағанада келтірілген сұрақтардың арасынан Сіздің сабағыңызға сəйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.)

Қорытынды бағамдау:

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алады (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

1.

2.

САБАҚ: Үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлер

Сабақ 60

Мектеп:

Күні:  

Мұғалімнің есімі

СЫНЫП: 7

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

Үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлерге қатысты теоремаларды меңгерту

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

· Үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлердің теоремаларын меңгереді

Оқушылардың басым бөлігі:

· Үшбұрышқа қатысты шеңбер мен үшбұрыштар түрлерін ажыратады  

Кейбір оқушылар:

· Өзге фигуралармен салыстырады, тиімділігін анықтайды 

Тілдік мақсат

Оқушылар:

• Үшбұрышқа іштей және сырттай сызылған шеңберлер туралы мәлімет алады, аударма жасайды

Негізгі сөздер мен тіркестер:

Circle –шеңбеер, үшбұрыш- triangle, сызылған- strikethrough, іштей- internally

Сыныптағы диалог / жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер :

· Discuss the chart that is created. Which is the most popular fruit choice? How do we know?

· Has every learner’s choice been recorded? How can we check?

· Ask learners if they can think of other questions that we might have investigated. If ideas are not forthcoming, ‘lead’ the discussion by suggesting – what else could we have put in the basket? What other things could we try, to see if people have favourites? What other questions could we have asked about our fruit basket?

· Take ideas and ask – What do you think the result might be? What would the pictogram look like?

Талқылауға арналған тармақтар:

Үшбұрыш қандай фигура? Үшбұрыш ішінде немесе сыртында шеңберді қалай салуға болады?

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Тамаша нүкте дегеніміз не? Үшбұрышқа іштей және сырттай шеңберді қалай салуға болады?

Жазылым бойынша ұсыныстар:

Сызбаларды талдау 

Алдыңғы тақырып

Үшбұрыштың тамаша нүктелері

Жоспар

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)

1. Топқа бөлу, жағымды ахуал қалыптастыру

2. Өткенді қайталау /сұрақтар/

Ынтымақтастық атмосферасын құру

Геометриялық фигуралар шеңбер мен үшбұрыштың түсіне байланысты топқа бөлу

Фигураның артында топ оқушыларының міндеттері жазылған.

Үй жұмысын тексеру№193,№194

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру.

Слайдта берілген сұрақтарға жауап беру

3. Сурет бойынша жұмыс

4. Дәлелдеу жұмысы /оқулықпен/

5. Есептер шығару

 1топ Шеңбер.Шеңбердің элементтері.

2 топ Шеңберлердің іштей және сырттай жанасулары.

3 топ Үшбұрышқа іштей сызылған шеңберлер.

4 топ Үшбұрықа сырттай сызылған шеңберлер

5 топ Шеңбердің хордасы туралы теорема

Үшбұрышқа сырттай сызылған шеңбердің орталығы – үш орта перпендикулярдың қиылысу нүктесі және ол үшбұрыштың бірінші тамаша нүктесі болып табылады (1 - сурет).

Үш орта перпендикулядың бір нүктеде қиылысатынын дәлелдеу үшін келесі теорема қолданылады.

Теорема:

Кесіндінің орта перпендикулярында жататын кез-келген нүкте берілген кесіндінің ұштарынан бірдей қашықтықта жатады. (3 - сурет)

m ─ АВ кесіндісіне жүргізілген орта перпендикуляр, ал О нүктесі ─ осы кесіндінің ортасы болсын (2- сурет). m түзуінің бойынан кез-келген бірақ О нүктесінен басқа бір Р нүктесі алынсын. Р нүктесі мен АВ кесіндісінің ұштары қосылды.

Дәлелдеу керек: АР = ВР

Дәлелдеуі: АРВ үшбұрышын қарастырса, m түзуінде жатқан РО кесіндісі үшбұрыштың АВ табанына жүргізілген әрі медианасы, әрі биіктігі болып табылады. Осыдан, бұл үшбұрыш тең бүйірлі үшбұрыш және АВ ─ оның табаны. Демек, АР мен РВ үшбұрыштың бүйір қабырғалары, және олар тең, яғни АР = ВР. Дәлелденді. Теореманы тағы басқа жолмен де дәлелдеуге болады: ОАР және ОВР тікбұрыштары екі катеті бойынша тең (ОА = ОВ, ОР ─ ортақ катет). Сондықтан, АР = ВР. Дәлелденді. (3- сурет)

Кері теорема:

Кесіндінің ұштарынан бірдей қашықтықта жатқан әр нүкте кесіндіге жүргізілген орта перпендикулярдың бойында жатады. (5 - сурет)"

АВ кесіндісінің ұштарынан бірдей қашықтықта жататын кез-келген N нүктесін қарастырып, оның m түзуінде жататынын дәлелдеу керек (4 - сурет).

Дәлелдеу керек : N нүктесі m түзуінде жатады.

Дәлелдеуі: АNВ үшбұрышы қарастырылады: АN = NВ. Демек, АNВ үшбұрышы тең бүйірлі ұшбұрыш, сәйкесінше АВ ─ оның табаны. Демек үшбұрыштың N төбесінен табанына жүргізілген NО – оның әрі биіктігі, әрі медианасы. Осыдан, NО ─ АВ кесіндісінің орта перпендикуляры, яғни m түзуінде жатады. Дәлелденді. (5 - сурет)"

Салдары:

Үшбұрыштың қабырғаларына жүргізілген орта перпендикулярлар бір нүктеде қиылысады. (7- сурет )

Дәлелдеуі: АВС үшбұрышы, m және n ─ орта перпендикуляр, және олар О нүктесінде қиылысады (6 - сурет). Жоғарыда дәлелденген теорема бойынша, АО = ОВ және ОВ = ОС. Бұдан, АО = ОС. Демек, О нүктесі АС-ның орта перпендикулярында жатады, яғни, m, n және р орта перпендикулярлары бір нүктеде қиылысады. Дәлелденді (7 - сурет).

Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбердің орталығы

Үшбұрышқа іштей сызылған шеңбердің орталығы - ішкі бұрыштардың үш биссектрисасының қиылысу нүктесі, және ол үшбұрыштың екінші тамаша нүктесі болып табылады. (8 сурет).

Үш биссектрисаның бір нүктеде қиылысатынын дәлелдеу үшін келесі теорема қолданылады.

Теорема:

Жазыңқы емес бұрыштың биссектрисасының бойындағы кез-келген нүкте оның қабырғаларынан бірдей қашықтықта жатады. (10- сурет)

АВС бұрышының В бұрышынан шыққан m биссектриса бойынан кез келген D нүктесі алынды (9- сурет). Осы нүктеден АВ және АС қабырғаларына сәйкесінше DH және DN перпендикулярлары жүргізілді.

Дәлелдеу керек: DH = DN

Дәлелдеуі: ∆BHD және ∆BND тікбұрышты үшбұрыштары қарастырылады (9- сурет). Олар сүйір бұрышы және гипотенузасы бойынша тең ( BD – ортақ қабырғалары, 1 және 2 бұрыштары тең, BHD және BND – тік бұрыштар). Бұдан, сәйкесінше олардың DH және DN катеттері де тең, яғни DH = DN. Дәлелденді (10- сурет).

Кері теорема:

Бұрыш қабырғаларынан бірдей қашықтықта және бұрыштың ішінде жататын әрбір нүкте осы бұрыштың биссектрисасында жатады. (12- сурет)

АВС бұрышының ішінен оның АВ және ВС қабырғаларынан тең қашықтықта жататын кез-келген D нүктесі алынды (11- сурет).

Дәлелдеу керек: ВD түзуі АВС бұрышының биссектрисасы.

Дәлелдеуі: D нүктесінен АВ және АС қабырғаларына сәйкесінше DH және DN перпендикулярлары жүргізілді. Гипотенуза мен катет бойынша ∆BHD және ∆BND тікбұрышты үшбұрыштары тең (BD – ортақ гипотенуза, берілгені бойынша DH =DN, BHD және BND – тік бұрыштар). Бұдан, сәйкесінше олардың HВD және NВD бұрыштары тең, яғни ВD ─ АВС бұрышының биссектрисасы. Дәлелденді (12- сурет).

Салдары:

Үшбұрыштың биссектрисалары бір нүктеде қиылысады. (14- сурет)

Дәлелдеуі: О нүктесі ─ АА1 және ВВ1 биссектрисаларының қиылысу нүктесі (13- сурет).

О нүктесінен АВ, ВС, АС қабырғаларына сәйкесінше ОК, ОL, OM перпендикулярларын түсіреміз. Жоғарыда дәлелденген теорема бойынша, ОК = OM, ОК = ОL. Сондықтан, ОМ = ОL, яғни О нүктесі АСВ бұрышының қабырғаларынан бірдей қашықтыұта, бұдан О нүктесі осы бұрыштың СС1 биссектрисасында жатады. Сондықтан да АВС үшбұрышының барлық үш биссектрисасы да бір О нүктесінде қиылысатыны дәлелденді (14- сурет)

І деңгей тапсырмалары

1. Шеңбер берілген. Осы шеңберге іштей сызылған үшбұрыш салыңдар.

2. Үшбұрыш берілген. Үшбұрыштың қабырғаларының орталары арқылы өтіп, оларға перпендикуляр болатын түзулерді сызыңдар.

3. Үшбұрышқа сырттай шеңбер сызыңдар.

4. Тікбұрышты үшбұрышқа іштей шеңбер сызыңдар және оның биссектрисcаларын көрсетіңдер.

ІІ деңгей тапсырмалары

1. АВС үшбұрышы берілген. А бұрышының биссектрисcасының В және С бұрыштарының биссектрисcаларымен қиылысу нүктелерін табыңдар.

2. Екі қабырғасы және сырттай сызылған шеңбердің радиусы бойынша үшбұрыш сызыңдар.

ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Үшбұрыштың биіктіктері бір нүктеде қиылысатынын дәлелдеңдер.

6. Екі жұлдыз, бір тілек

7. Үйге тапсырма, бағалау

А) Шеңбердің анықтамасын және элементтерін ата.

В) Қабырғалары бойынша түрлеріне қарай үшбұрыш сыз. Әр үшбұрышқа сырттай шеңбер сызып, берілгенін жаз

С) Қабырғалары бойынша үшбұрыш сыз. Әр үшбұрышқа сырттай шеңбер сызып, берілгенін жазып, Венн диаграммасында салыстырыңдар.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс

· «Ыстық орындық» ойыны

· Қалыптастырушы бағалау

· Сызу

· Жас ерекшелікті ескеру

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз .

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Тақырыбы:

61-САБАҚ

Салу есептері

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.16

берілген бұрышқа тең бұрыш салу, бұрыштың биссектрисасын салу, кесіндіні қақ бөлу;

7.1.2.17

кесіндінің орта перпендикулярын және берілген түзуге перпендикуляр түзу салу;

7.1.2.18

берілген элементтері бойынша үшбұрыш салу;;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Салу есептерін шешу кезеңдерін топпен талқылау  арқылы меңгереді және білімдерін бекітеді, оны есептер шығаруда пайдаланады

Оқушылардың басым бөлігі:

. Тапсырмалар ережесі ы пайдаланып, есептерге арналған тапсырмалардыорындайды.Логикалық ойлау қабілеттері артады.Пәнге деген қызығушылығы артады

Кейбір оқушылар:

Оқушылар жаңа тақырып ұғымы жайлы толықтүснік алады, оны қолданып есептер шығаруға үйренеді.

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК)Оқушылардың сабаққа дайындығы.Сабақтың басталуына жағымды ықпал ететін көңіл күй қалыптастыру. Сабақ мақсатымен таныстыру.

 Оқушылар тест шешіп, критерий арқылы топ жетекшісі топ мүшелерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды.

(МК,Ұ)

Тақырыптарға қатысты материалдар бар суреттерін тақтаға іліп, талдау

3-слайд                   Геометриялық салулар туралы түсінік } Геометрияның элементтерімен алғаш таныса бастағаннан бастап суреттер салу үшін арнайы құралдарды пайдалану керектігін білесіңдер. } Мысалы, түзу, сәуле, кесінді сызу үшін сызғышты, ал шеңбер сызу үшін циркульді пайдаланамыз.

4-слайд } Анықтама. Геометриялық салу деп сызғыш пен циркульдің көмегімен қандай да бір геометриялық фигураны салуды айтады.

5-слайд } Салуға берілген және салынған фигуралар жазықтықтағы фигуралар болғандықтан, геометриялық салулар жазықтықта қарастырылады.

6-слайд }      Теория жүзінде геометриялық салулар еш қатесіз, нақты салынған болып есептеледі. } Бірақ, іс жүзінде олай болмауы мүмкін. } Ол пайдаланылған құралдарда жіберілген қателіктер мен салу кезіндегі кемшіліктерге байланысты болады.

Интерактивті тақта арқылы көрсете отырып мысалдар түсіндіремін

1-мысал,Берілген бұрышқа тең бұрыш салу.
Берілген төбесі А нүктесі болатын св бұрышы.
Салу керек: св бұрышына тең EOD бұрышын
Салу үшін: ω(Ar) шеңбер жүргіземіз. Қиылысу нүктесі C D деп белгілейміз. О нүктесінен бастап а сәулесін салып, ω (О:АВ) шеңберін жүргіземіз. D нүктесіне а∩ω (O:AB) жүргізейік.
ω(O:AB)∩ ω(D:CB)=E сонда EOD бұрышы шықты.
Шынында да, үшбұрыштар теңдігінің 3-ші белгісі бойынша АВ=ОD, АС=OE,BC=ED олай болса CAB бұрышы EOD бұрышына тең.(1-сурет.)

1-сурет

2- мысал. Берілген бұрыштың биссектрисасын салу.

Төбесі О болатын (ab) бұрышы берілсін. ω (O;r) шеңберін жүргіземіз, r – кез келген оң сан. A=a∩ω(O;r) және B= b∩ω(O;r) нүктелерін аламыз. Енді ω(А;r) және ω(В;r) шеңберлерін жүргізіп, олардың қиылысу нүктесін D арқылы белгілейміз. Онда AD сәулесі (ab) бұрышының биссектрисасы болады.      2-сурет.

2-сурет.

«Ойлан бірік. бөліс

Тақырыптың мағанасы мен идеясын талдау үшін әр топқа тапсырма беріледі, әр топ өз тапсырмасын орындаған соң екінші топқа ұсынады

Топтық жұмыс.

№1 есеп.
Есепті оқушылармен бірлесе отырып, тақтаға сызып көрсетем
№2 есеп. Шеңбер сызу.
Тақтаға оқушы шығарып, интерактивті тақтаға салғызамын.
№3 есеп. Ойын. Гүл құрастыру.
Осы гүлдей сыныбымыздың абыройын сақтап қалам десек 5 жапырақшадағы есептерді, не сұрақтарды дұрыс шешуіміз керек.

Қ)Сабақты қортындылау мақсатында мұғалім оқушылармен кері байланыс орнатады.Оқушылар сабақ барысында нені білгенін, қалай жұмыс істегенін ,не қызықты әрі жеңіл болғанын, не киындық туғызғаны туралы ой-пікірлерін білдіре алады.

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы

62-63 САБАҚ

Салу есептері. Салу есептерін шешу кезеңдері.

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатысқан оқушылар саны:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.16

берілген бұрышқа тең бұрыш салу, бұрыштың биссектрисасын салу, кесіндіні қақ бөлу;

7.1.2.17

кесіндінің орта перпендикулярын және берілген түзуге перпендикуляр түзу салу;

7.1.2.18

берілген элементтері бойынша үшбұрыш салу;;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Циркуль, сызғыш және қарандашты қолдана отырып салу есептерін меңгереді, ету. Берілген элементтері бойынша үшбұрыштарды салуды үйренеді.; .

Оқушылардың басым бөлігі:

Топта жұмыс істеу арқылы ізденеді, біледі, түсінеді және мәтінмен жұмыс істеу арқылы пәнге қызығушылығы артады

Кейбір оқушылар:

оқушылар екі өрнектің квадраттарының айырымының формуласын біледі, қарапайым өрнектерді ықшамдай алады

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК)

Оқушылардың құрал-жабдығының толық болуына назар аудару зейінін бір ортаға тоғыстыру.

Психологиялық тренинг: «Келдім, көрдім, жеңдім» тренингі. Әр топтан 2 адамнан шығады. Мұғалім не затты айтса, соны тауып әкеледі. Мысалы: қалам, өшіргіш, скотч. Кеш келген оқушы орнына отырады. Соңғы оқушы жеңеді.

Сұрақ жауап

? Тест

1. Геометриялық фигура.

А. Жылдамдық.             В. Нүкте.              С.Зат

2. Нүктені сызбада көрсету үшін.

А. Латыннің бас әрпі..   В. Гректің бас әрпі..          

С.Ағылшыннің бас әрпі.

3. Түзудің белгіленуі.

А. Латыннің кіші әрпімен. В. Гректің бас әрпімен.                 

С. а; в; екі әріппен.

4. Сызбада  түзуді көрсету үшін колданатынымыз.

А. Карандаш. В. Сызғыш.  С. Циркуль.

5. Ақиқаттығы дәлелдеусіз қолданылатын сөйлем.

А. Дәлелдеу.         В. Аксиома.       С. Ереже.

6.Түзу мен сәуле ұғымдары.

А. Бір ұғым. В. Жеке ұғым.         

С. Геометриялық фигураларға жатпайды.

7. Бұрыш түрлері нешеу?

А. 4.                       В. 5.                       С. 6.

8.Үшбұрыш теңдігінің қасиеті нешеу?

А. 2.                     В. 3.                      С. 4.

9. Циркулдің көмегімен орындалатын фигура.

А. Шеңбер.          В. Хорда.             С. Кесінді.

10. Сызғыш көмегімен орындалатын фигура

А. Шеңбер.          В. Хорда.             С. Кесінді.

(МК,Ұ) 

Әр топ өздері отырған столдағы тапсырмаларды бірлесе отырып орындайды.

1. . Үшбұрышқа тең үшбұрыш салу

Алгортим	Алгоритм бойынша салу үлгісі
АВС үшбұрышына тең үшбұрыш салу керек болсын
1. Жаңа үшбұрыштың бір төбесі болатын P нүктесін белгілейміз.
2. Циркульдың ашасын берілген ABC.үшбұрышының бір қабырғасына тең етіп алайық.Мысалы, суретте АС қабырғасы көрсетілген.
3. Циркульдың ашасын өзгертпей  P нүктесінен доға сызамыз.
4. Доғаның бойынан  R нүктесін белгілейміз. Бұл АС қабырғасына тең жаңа үшбұрыштың PR қабырғасы болады.
5. Циркульдың көмегімен  AB қабырғасын өлшейміз.
6. P нүктесін центр етіп алып доға жүргіземіз. Бірақ жаңа үшбұрыштың келесі төбесі доғаның қай жерінде орналасытынын біз білмейміз.
7. Циркульдың көмегімен BC қабырғасын өлшейміз.
8. R нүктесін центр етіп алыр циркульдың ашасын өзгертпей доға сызамыз, алдың,ы доғамен қиылысқан нүктені Q деп белгілейміз
9. Соңында PQ ,PR, және QR кесінділерін қосамыз.
10. Салынған PQR үшбұрышы берілген ABC үшбұрышына тең үшбұрыш .

Дәлелдеу

Өзіндік жұмыс

Циркуль мен сызғыштың көмегімен төмендегі үшбұрышқа тең үшбұрыш салу

1. Төмендегі үшбұрышқа тең үшбұрыш салыңыз:

2. Төмендегі үшбұрыштың сол жағына оған тең үшбқрыш салыңыз және төменге мынадай түрде тағы бір оған тең үшбұрыш салыңыз.

Салынған үшбұрыштар берілген үшбұрышқа тең бе? Жауабыңызды негіздеңіз.

2. Табаны және бір қабырғасы бойынша теңбүйірлі үшбұрыш салу

Талдау: Табаны мен бір қабырғасы бойынша циркуль мен сызғышты пайдаланып теңбүйірлі үшбұрышты қалай салуға болады? Алдымен табанына тең кесінді салу арқылы екі төбесін саламыз, содан соң теңбүйірлі үшбұрыштың екі қабырғасы тең болатынын ескеріп үшінші төбесін салуға болады

Алгоритм	Алгоритм бойынша салу үлгісі
Берілген теңбүйірлі үшбұрыштың AB бір қабырғасы және CD табаны берілген болсын.
1. Жаңа үшбұрыштың бір төбесі болатын P нүктесін белгілейміз.
2. Циркульдың ұшын C нүктесіне қойып ашасын CD-ға тең етіп аламыз
3. Pнүктесінен доға жүргіземіз.
4. Доғаның бойынан  R нүктесін белгілейміз. Ол жаңа үшбұрыштың екінші төбесі болады.
5. PR кесіндісін сызамыз.
6. Циркульдың ұшын B нүктесіне қойып, ашасын AB-ға тең етіп аламыз.
7. Циркульдың ашасын өзгертпей центрі P нүктесінде және центрі Q нүктесінде болатындай екі доға жүргіземіз.
8. PQ және RQ кесінділерін саламыз.
9. PQR -ізделінді үшбұрыш.

Өзіндік жұмыс

1.	Табаны FG, ал бір қабырғасы AB-ға тең үшбұрыш салыңыз.

2.	(a)	Табандары ортақ CD болатын ал қабырғалары AB-ға тең суретте көрсетілгендей үшбұрыш салыңыз.
	(b)	Егер салынған үшбұрышта бүйір қабырғасының табанына қатынасы 1 : √2 болса, салынған фигураның барлық 6 бұрышының градустық өлшемі қандай болады?
	(c)	Транспортир арқылы көз жеткізіңіз, себебін түсіндіріңіз

Әр топқа арналған салу есептері:

1. Түзу горизантал орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

2. Түзу вертикаль орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

3. Түзу қиғаш орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

4. Түзу горизантал орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

5. Түзу вертикаль орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

6. Түзу қиғаш орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

І

1. А және В нүктелері берілген. АВ кесіндісін, АВ сәулесін, АВ түзуін салыңдар.

2. a және b түзулерінің қиылысу нүктелерін тауып, белгілеңдер.

3. Центрі О нүктесінде радиусы r болатын шеңбер берілген. О нүктесі арқылы өтетін түзу мен шеңбердің қиылысу нүктелерін салыңдар.

4. a мен b кесінділері берілген. Түзу бойына осы кесінділердің қосындысын, осы кесінділердің айырымын салыңдар. (a>b деп алыңдар)

ІІ

1.Түзу бойынан АВ=a, BC=b (a>b) кесінділері берілген. (A; a) және (B; b) шеңберлерінің қиылысу нүктелерін салыңдар.

2. АВ кесіндісі берілген. А мен В нүктелерінен бірдей қашықтықтағы нүктелердің геометриялық орнын анықтаңдар және салыңдар.

ІІІ

1. О нүктесі мен а кесіндісі берілген. О нүктесінен а қашықтықтағы нүктелердің орны қандай геометриялық фигура

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы: сабақ 64

№4 бақылау жұмысы

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.16

берілген бұрышқа тең бұрыш салу, бұрыштың биссектрисасын салу, кесіндіні қақ бөлу;

7.1.2.17

кесіндінің орта перпендикулярын және берілген түзуге перпендикуляр түзу салу;

7.1.2.18

берілген элементтері бойынша үшбұрыш салу;;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Оқушылардың басым бөлігі:

Кейбір оқушылар:

Есеп шығаруда қолдана алады

Өзара топта бірлесіп жұмыс жасай алатын болады

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК) Топ номерлері жазылған боялған асықтарды таңдау арқылы бір - бірінің ең жақсы қасиетін айту Топқа бөлу, көтеріңкі көңіл сыйлау. Ынтымақтастық атмосферасын құру. Топ мүшелерін «Көшбасшы», «хатшы», « баяндамашы», «уақыт сақшысы», «бақылаушы» ролдерін тағайындату

(МК,Ұ)

Жаңа материалды пысықтау.

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы:

65-САБАҚ

Қатемен жүмыс Есептер шығару

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.16

берілген бұрышқа тең бұрыш салу, бұрыштың биссектрисасын салу, кесіндіні қақ бөлу;

7.1.2.17

кесіндінің орта перпендикулярын және берілген түзуге перпендикуляр түзу салу;

7.1.2.18

берілген элементтері бойынша үшбұрыш салу;;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Анықтамаларды пайдалана отырып есептерді шешу арқылы тақырыпты өз бетерінше игереді

Оқушылардың басым бөлігі:

Тақырыпты меңгере отырып есептерді дұрыс шешуге қалыптасады

Кейбір оқушылар:

Оқушылар тақырыптың мағанасын біледі, түсінеді , өз ойларын дәлелдеуге, топпен жұмыс істеуде пайдаланады

.

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК) Үйге қандай тапсырма берілд

1) Үйге берілген есептерді тексеру;

2) Өткен материалды қайталау сұрақтары:

= 1∙

(МК,Ұ)  Оқулықпен жұмыс.

Жигсо әдіс бойынша тақырыптарды қайталау

1 топ Сүйір үшбұрыштың биссектрисасын салу.

2 топ Қабырғалары бойынша екі үшбұрыш салып теңдігін дәлелдеу

3 топ Кесіндіні қақ бөлу.

Өткен тақырыпты толық мңгеріп жаңа тақырыпқа қадам

Жигсо әдісі пайдалану

Карточка № 1

Қабырғалары бойынша үшбұрыш салу

Карточка № 2

Берілген үшбұрышқа тең үшбұрыш салу.

Карточка № 3

Тік бұрышты үшбұрыштың биссектрисасын салу.

Түзу және бойындағы нүктеден өтетін перпендикуляр түзу салу.

                P

                                             І жағдай. Берілгені а түзуі

                                          N түзу бойындағы нүкте

Түзу бойынан NA = NB кесіндісін салайық

                                                                       Радусы r > AN болатын ω₁(A ; r) , ω₂(B ; r)

A                N                      B                 екі доға жүргізейік. Циркуль ашасын

                                                                         өзгертпейміз, центрі А; В нүктелері

Доғалардың қиылысу нүктелерін P; Q деп

                                                             белгілейік P нүктесі мен Q нүктесін

                                                                  бастыра в түзуін жүргізсек N нүктесі

                                                         арқылы өтеді. ▲PAB – тең бүйірлі

                                                             PN – биіктік, медиана PN ^ a b ^ a

                 Q

ІІ жағдай. а түзуден тысқары A нүктесінен b түзуінжүргізейік А центрінен ω ₁ (E; r), ω ₂ (F; r) екі доға жүргізейік. Циркуль ашасын өзгертпейміз, центрі E; F нүктелерін алып доғалар нүктелерініңқиылысу нүктелерін b деп белгілейік А мен В нүктелерін бастыра b түзуін жүргізсек түзуді О нүктесінде қиып өтеді. АВ ^ а яғни а ^ b b ізделінген түзу.

                b

               А●

 E                 O            F        a

.●               ●              ●

               B ●

(Қ)

Әр топқа тапсырма тартау арқылы тараудан не біліп не үйренгендерін қағаз бетіне түсіреді, постер арқылы қорғайды және топ арқылы есептер шығарады

} ABC тікбұрышты үшбұрыш (∠C=90˚), ∠А=33˚, CH-биіктік, СО-АСВ бұрышының биссектрисcасы. НСО бұрышын табыңдар.

Шешімі:

} ∠В=180-33-90=57˚      ∠HCB=180-90-57=33˚ ∠OCB=45˚

∠HCO=∠OCB-∠HCB  ∠HCO=45-33=12˚    ∠HCO=12˚

} Үшбұрыштың екі қабырғасының қосындысы 72 дм, үшінші қабырғасы бұл қосындыдан 18 дм кем. Үшбұрыштың периметрін табыңдар.

 Шешімі:

} P=a+b+c

 a+b=72дм   с=a+b-18дм=72-18=54дм P=a+b+c=72+54=126дм

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы: сабақ 66

№5 бақылау жұмысы

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.16

берілген бұрышқа тең бұрыш салу, бұрыштың биссектрисасын салу, кесіндіні қақ бөлу;

7.1.2.17

кесіндінің орта перпендикулярын және берілген түзуге перпендикуляр түзу салу;

7.1.2.18

берілген элементтері бойынша үшбұрыш салу;;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Оқушылардың басым бөлігі:

Кейбір оқушылар:

Есеп шығаруда қолдана алады

Өзара топта бірлесіп жұмыс жасай алатын болады

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК) Топ номерлері жазылған боялған асықтарды таңдау арқылы бір - бірінің ең жақсы қасиетін айту Топқа бөлу, көтеріңкі көңіл сыйлау. Ынтымақтастық атмосферасын құру. Топ мүшелерін «Көшбасшы», «хатшы», « баяндамашы», «уақыт сақшысы», «бақылаушы» ролдерін тағайындату

(МК,Ұ)

Жаңа материалды пысықтау.

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы: 67 САБАҚ

Есеп шығару

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.14

тиімді есептеу үшін қысқаша көбейту формулаларын қолдану;

7.2.1.14

алгебралық өрнектерді қысқаша көбейту формулалары арқылы көбейткіштерге жіктеу;

7.2.1.15

қысқаша көбейту формулалары арқылы алгебралық өрнектерді тепе-тең түрлендірулерді орындау ;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

тақырып бойынша алған білімін жинап, бір жүйеге келтіру; қысқаша көбейту формулалары бойынша білімдерін тексеру

Оқушылардың басым бөлігі:

Тақырыпты түсініп оқуына орай ойын толық жеткізуге ,ауыз-екі сөйлеуге, тілдік қорлары дамыйды

Кейбір оқушылар:

Топпен жұмыс істеу арқылы өзгелерді тыңдай білуге , тиянақтылыққа, ұқыптылыққа үйренеді

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК) .Сұрақ-жауап әдісі арқылы оқушылармен пікір алмасу

(сөйлесу Оқушылармен амандасу.Сыныпты түгендеу. Сабаққа

дайындау, оқу құралдарын алу.

Сұрақтары:

1. 
   бір түзудің бойында жатпайтын үш нүктеден тұратын фигура? (үшбұрыш)
2. 
   екі қабырғасы тең үшбұрыш? ( тең бүйірлі)
3. 
   барлық қабырғалары тең үшбұрыш ? (теңқабырғалы)
4. 
   бұрышты қақ бөлетін сәуле? (биссектриса)
5. 
   үшбұрыштың төбесін қарсы жатқан қабырғаның ортасымен қосатын

кесінді? (медиана)

1. 
   бұрышты өлшейтін құрал? (транспортир)

} Суретте:

1. Барлығы неше сәуле бар?

2. D нүктесінің бір жағында қандай нүктелер орналасқын? Арғы жағында ше?

3, D нүктесі қандай нүктелердің арасында жатыр?

} Шешімі:

}  8 сәуле бар. Олар: Ca, CA, AC, AD, DA, DB, BD, Ba

} Оң жағында В нүктесі, сол жағында С және а нүктелері

D нүктесі А мен В нүктелерінің арасында жатыр

(МК,Ұ) Оқулықпен жұмыс жүргізу.

І деңгей тапсырмалары

1. АВС және DЕF үшбұрыштары тең: DЕ=2 см, ЕF= 3 см, DF= 5 см,. АВС үшбұрышының қабырғаларын табыңдар.

2. АВС және ЕDК үшбұрыштары тең. ∠В=60⁰ , ∠С=90⁰ . ЕDК үшбұрышының бұрыштарын табыңдар.

3. АВС және МDК үшбұрыштары тең. АВ=3 см, ВС= 4 см, АС= 5 см. МDК үшбұрыштарының қабырғаларын табыңдар.

4. Екі түзу қиылысқандағы екі бұрыштың қосындысы 114⁰. Қалған бұрыштарын табыңдар.

ІІ деңгей тапсырмалары

1. Сыбайлас бұрыштардың бірі тік бұрыш, екінші бұрыш қандай болады?

2. Сыбайлас екі бұрыштың биссектрисcалары жасайтын бұрышты табыңыздар.

3. АВ және СD кесінділері әрқайсысының ортасы болатын О нүктесінде қиылысады. Егер АС 10см болса, онда ВD – ны тап.

ІІІ деңгей тапсырмалары

Бір нүктеден шеңберге екіден көп жанама жүргізуге болмайтынын дәлелдеңдер

 Топтық жұмыс

№1

Суреттен (АВ = ВС; ∠В=80°; ∠ВАD = ∠DАС).
∠ВАD бұрышын табыңдар.

Шешімі:

} А +∠В +∠С =180° =>

} ∠А =∠С = 1/2 (180°-∠В)=50°

∠ВАD = 1/2 ∠А = 25

№2

Үшбұрыштың бір бұрышы екіншісінен 45° кіші, ал үшіншісінен 15° артық. Үшбұрыштың бұрыштарын табыңдар.

Шешімі:

} ∠1+45=∠2

} ∠1-15=∠3

} ∠1+∠2+∠3=180

} Осы теңдеулерден: 2*∠1+30=∠2+∠3;

} ∠2+∠3=180-∠1

} 180-∠1=2*∠1+30 3*∠1=150 ∠1=50˚

} ∠2=∠1+45=50+45=95 ∠2=95˚

∠3=35˚

(Қ) Топтық жұмыс

І

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрышының шамасы 140⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңыз.

2. АВС үшбұрышында . С төбесіндегі сыртқы бұрышты табыңыз.

3. АВ кесіндісі 3,5 см, АС кесіндісі 7,5 дм, ВС-ның ұзындығын тап.

4. Түзу бойынан А және В нүктелерін орналастырыңдар. Ав кесіндісінен С нүктесін белгілеңдер, АВ, ВС, СА, АС және ВА сәулелерінің арасынан беттесетін сәулелерді табыңдар.

ІІ

1. АВС үшбұрышында АС және ВС қабырғалары тең. В төбесіндегі сыртқы бұрыш 130⁰-қа тең. АВС үшбұрышының бұрыштарын табыңыз.

2. Үшбұрыштың бұрыштары 3:7:8 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең үлкен бұрышын анықтаңыз.

3. Тең бүйірлі үшбұрыштың табанындағы сыртқы бұрыштың шамасы 112⁰. үшбұрыштың барлық бұрыштарын анықтаңыз.

ІІІ

1. Ұзындығы радиусқа тең хорданың ұштарынан жүргізілген жанамалар қандай бұрышпен қиылысады?

2. Шеңбер мен түзу екіден көп нүктеде қиылысуы мүмкін бе?

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.

Тақырыбы: 68-САБАҚ

Қайталау  Есептер шығару

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.2.1.19

алгебралық бөлшектерді қосу және азайтуды орындау;

7.2.1.20

алгебралық бөлшектерді көбейту және бөлуді, дәрежеге шығаруды орындау;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Оқушылар ойларын жүйелі жеткізе біледі, ойлау қабілетін жетілдіреді, топпенн жұмыс істеуге үйренеді

Оқушылардың басым бөлігі:

Тақырыпты түсініп оқуына орай ойын толық жеткізуге ,ауыз-екі сөйлеуге, тілдік қорлары дамыйды

Кейбір оқушылар:

Өткен тақырыптарды меңере отырып өз бетінше жұмыс істеуге дағдыланады

                                                                 Сабақтың барысы

Жоспарланған жұмыс

(МК) .Сұрақ-жауап әдісі арқылы оқушылармен пікір алмасу

(сөйлесу Оқушылармен амандасу.Сыныпты түгендеу. Сабаққа

дайындау, оқу құралдарын алу.

Үй тапсырмасын сұрау арқылы сұрақ-жауап Миға шабуыл

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы сұрау апқылы оқушыларды диалогқа түсіру

Слайдта берілген сұрақтарға жауап беру, топпен тапсырманы орындау

Сұрақ жауап:
1. Үшбұрыш дегеніміз не? Ж: Бір түзудің бойында жатпайтын үш нүктені кесінділермен қосқанда шығатын геометриялық фигураны үшбұрыш деп атаймыз.
2. Қабырғалары бойынша үшбұрыштар неше түрге бөлінеді? Үшбұрыштарды ата. Ж: үш түрге бөлінеді. Тең қабырғалы, тең бүйірлі, әр түрлі қабырғалы үшбұрыш.
3. Бұрыштары бойынша үшбұрыштар неше түрге бөлінеді? Үшбұрыштарды ата. Ж: үш түрге бөлінеді. Сүйір бұрышты, доғал бұрышты, тік бұрышты үшбұрыш.
4. Үшбұрыштың үлкен қабырғасына қарсы үлкен бұрышы жатады.
5. Үшбұрыштың үлкен бұрышына қарсы үлкен қабырғасы жатады.
6. Егер үшбұрыштың екі бұрышы тең болса, онда үшбұрыш теңбүйірлі деп аталады.
7. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы деген не? Ж: Үшбұрыштың сырт-қы бұрышы үшбұрыштың төбесіндегі бұрышпен сыбайлас бұрыш-ты айтады

(МК,Ұ)

Постермен жұмыс

Өз ойларын ортаға салады сабақты талдайды

Топтарға жаңа тақырып бойынша толық меңгерту мақсатында өз пікрлерін сурет арқылы қорғайды, ол үшін конвертке салынған сұрақтар таратылады

1 топ Тұзу Кесінді

2 топ Ұшбұрыш

3 топ Шеңбер

Есептер шығару топ бойынша

І

1. Үшбұрыштың бұрыштары 7:5:6 сандарына пропорционал. Үшбұрыштың ең кіші бұрышын анықтаңыз.

2. Үшбұрыштың әрбір төбесінде неше сыртқы бұрыш болады.

3. Үшбұрыштың сыртқы бұрыштарының бірі 95⁰. онымен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының қосындысын табыңдар.

4. АВС үшбұрышында . В төбесіндегі сыртқы бұрышы 72⁰. Үшбұрыштың барлық ішкі бұрыштарын табыңдар.

5. Үшбұрыштың сыртқы екі бұрышы 100⁰-қа және 150⁰-қа тең. Үшінші сыртқы бұрышын табыңдар.

ІІ

1. ABC, PQR және XYZ үшбұрыштары тең және АВ=5см, QR=6см, XZ=7см болса, онда әрбәр үшбұрыштың белгісіз қабырғаларын табыңдар.

2. Егер QPT үшбұрышының екі тең емес бұрышы бар болса, онда АВС үшбұрышының барлық бұрыштары тең болуы мүмкін бе?

3. ΔFBC= ΔSKT және АВ=17дм, ∠К=70˚. В бұрышы мен SK қабырғасын табыңдар.

ІІІ

1. Қабырғалары , 6 және 12 болып келетін үшбұрыштың екі бұрышы қандай?

2. АВD және АDС үшбұрыштарында АВ=АС, ВD=DС, . DАС бұрышын табыңыз.

І деңгей тапсырмалары

1. Қабырғалары 1) 7,5см, 6см, 4,5см; 2) 8,1см, 7,9см, 12см болатын үшбұрыштардың периметрлерін табыңдар.                                              

2. а түзуін сызып, оның бойына K, L, M нүктелерін белгілеңдер. Осы нүктелер арқылы түзуді белгілеп жазыңдар.

3. ∠АОВ=20°; ∠BOC=50° болса, АОС бұрышын табыңдар.Қай сәуле қандай сәулелердің арасында жатыр?

4. Берілген екі бұрыш бойынша үшбұрыштың үшінші бұрышын табыңдар:

1) 30°, 50° 2) 60°, 40° 

5. Екі параллель түзуді үшінші түзумен қиғанда пайда болған бұрыштардың бірі 65°-қа тең. Қалған бұрыштарын табыңдар?

6. Әр үшбұрыштың сүйір, не доғал не тікбұрышты үшбұрыш екенін анықта;

7.Үшбұрыштың екі төбесіндегі сыртқы бұрыштары 110° және 160°. Үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңдар.

8. Қабырғалары 1) 7,5см, 6см, 4,5см; 2) 8,1см, 7,9см, 12см болатын үшбұрыштардың периметрлерін табыңдар.                                         

ІІ деңгей тапсырмалары

1. Теңбүйірлі үшбұрыштың екі бұрышының айырымы 24˚. Оның бұрыштарын табыңдар.                                  

2. Үшбұрыштың В төбесіндегі сыртқы бұрышы А төбесіндегі ішкі бұрышынан 3 есе, ал С ішкі бұрышынан 40° артық. Үшбұрыштың барлық бұрыштарын табыңдар.

3. m‖n, x-y=46° болса x=?

ІІІ деңгей тапсырмалары

1. Төбелері ортақ, сәйкес қабырғалары перпендикуляр екі бұрыш берілген. Олардың бірі екіншісінен 4 есе кем. Осы бұрыштарды табыңдар

2. Сыбайлас бұрыштардың биссектрисcалары арасындағы бұрыш 90°-қа тең болатынын дәлелдеңдер.

(Қ) Топтық жұмыс

. «Геометрия сөзіне  кластер толтыру.Жұптық жұмыс.

І топ

1. Тең бүйірлі үшбұрыштың табаны бүйір қабырғасынан 1 см артық, бірақ бүйір қабырғаларының қосындысынан 4 см кем. Үшбұрыштың қабырғаларын табыңдар.

2. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының бірі 30⁰-қа тең, ал сыртқы бұрыштарының бірі 40⁰-қа тең. Үшбұрыштың қалған бұрыштарын табыңдар.

3. АВС үшбұрышының А және В төбелеріндегі сыртқы бұрыштардың қосындысы (әрбір төбеден бір-бірден алынған) қосындысы 240⁰-қа тең. Үшбұрыштың С бұрышын табыңдар.

4. Үшбұрыштың сыртқы бұрышы 112⁰-қа тең. Осы бұрышпен сыбайлас емес екі ішкі бұрышының бірі екіншісінен 38⁰-қа артық. Үшбұрыштың ішкі бұрыштарын табыңдар. 

5. Тең қабырғалы үшбұрыштың ішкі және сыртқы бұрышын табыңдар. 

ІІ топ

1. Қабырғалары 5, 12, 13 болып келетін үшбұрыштың ең үлкен бұрышы қандай?

2. МNК үшбұрышында NК=18 см, ал N бұрышының сыртқы бұрышы 150⁰ тең. MN-ге жүргізілген биіктікті табыңыз.

3. Үшбұрыштың екі сыртқы бұрышы 100⁰ және 150⁰. Үшбұрыштың үшінші сыртқы бұрышын табыңыз.

ІІІ топ

1. Егер АВС және CBD бұрыштарының биссектрисcалары өзара пнрпендикуляр болма, онда А, В, D нүктелері бір түзу бойында жататынын дәлелдеңдер.

                                                           Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.