Материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления пользователям Интернета и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
© 2018 - 2024
КОДЕКСИ ГРАЖДАНИИ
XУМ{УРИИ ТОXИКИСТОН
RИСМИ II
(Ахбори Маxлиси Олии Xум[урии Тоxикистон соли 1999, №12, мод. 323; соли 2002, № 4, rисми 1, мод. 170; соли 2006, №4, мод.194)
ФАСЛИ IV
НАМУД{ОИ АЛО{ИДАИ E{ДАДОРB
БОБИ 29. Хариду фурeш
Муrаррароти умумии хариду фурeш
Моддаи 488. Шартномаи хариду фурeш
1. Мутобиrи шартномаи хариду фурeш як тараф (фурeшанда) e[дадор мешавад, ки молро ба моликият ([уrуrи пешбурди хоxагидорb ё идораи оперативb)-и тарафи дигар (харидор) ди[ад ва харидор e[дадор мешавад ин молро rабул карда, бар ивазаш маблаuи муайяни пулb (арзиши он)-ро супорад.
2. Нисбат ба фурeши коuаз[ои rиматнок ва арзиш[ои асъорb, агар дар rонун rоида[ои махсуси фурeши он[о муайян нагардида бошад, муrаррароти пешбининамудаи [амин зербоб истифода бурда мешавад.
3. Муrаррароти пешбининамудаи [амин зербоб нисбат ба фурeши [уrуrи амвол, агар аз мe[таво ё хусусияти ин [уrуr тартиби дигаре барнаояд, низ истифода бурда мешавад.
4. Хусусият[ои намуд[ои шартномаи хариду фурeш (хариду фурeши чакана, ма[сулотсупорb, ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb, контрактатсия, таъмини барr, фурeши амволи uайриманrул, фурeши корхона[о)-ро, [амин Кодекс ва rонун[ои дигар муrаррар менамоянд.
Моддаи 489. Шакли шартномаи хариду фурeш
Шартномаи хариду фурeши иншооти uайриманrул, ба истиснои [олат[ое, ки дар rисми 1 моддаи 466 [амин Кодекс зикр шудааст, бояд ба таври нотариалb тасдиr карда шавад.
Шартномаи хариду фурeши иншооти uайриманrул бояд мутобиrи моддаи 189 [амин Кодекс ба rайди давлатb гирифта шавад.
Моддаи 490. Шарт[ои шартнома оид ба мол
1. Та[ти маф[уми мол дар шартномаи хариду фурeш бо риояи rоида[ои моддаи 141 [амин Кодекс [ама гуна ашё rарор гирифтанаш мумкин аст.
2. Шартномаи хариду фурeш ба моли наrд, инчунин моле ки дар оянда сохта шуданаш мумкин аст, агар дар [амин Кодекс ё шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, баста шуданаш мумкин аст.
Моддаи 491. E[дадории фурeшанда оид ба додани мол
1. Фурeшанда e[дадор аст моли дар шартномаи хариду фурeш пешбинишударо ба харидор ди[ад.
2. Агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, фурeшанда e[дадор аст [амзамон бо додани мол ба харидор асбобу анxоми марбути он, инчунин [уxxат[ои ба он тааллуrдошта (паспорти техникb, сертификати сифат ва uайра)- ро, ки rонун ё дигар санад[ои меъёрии [уrуrb ё шартнома пешбинb намудааст, ди[ад.
Моддаи 492. Мe[лати иxрои e[дадории супурдани мол
1. Мe[лати аз xониби фурeшанда иxро кардани e[дадории ба харидор супурдани мол тибrи шартномаи хариду фурeш ва агар шартнома имкон нади[ад, ки ин мe[лат муайян карда шавад, тибrи rоида[ои пешбининамудаи моддаи 335 [амин Кодекс муrаррар карда мешавад.
2. Шартномаи хариду фурeш бо шарти иxрои он дар мe[лати rатъиян муайянгардида, агар аз шартнома аниr чунин барояд, ки [ангоми вайрон кардани ин мe[лат харидор нисбат ба иxрои шартнома [авасмандии худро аз даст меди[ад, басташуда эътироф мегардад.
Фурeшанда [уrуr надорад бидуни розигии харидор чунин шартномаро то фарорасb ё баъди гузашти мe[лати дар он муrарраршуда ва инчунин дар [олате, ки харидор аз иxрои шартнома даст накашидааст, иxро кунад.
Моддаи 493. Ла[заи иxрои e[дадории фурeшанда оид ба супурдани мол
1. Агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, e[дадории фурeшанда оид ба супурдани мол ба харидор дар ла[заи зайл иxрошуда ба [исоб меравад:
- ба харидор ё ба шахси аз xониби e зикргардида супурдани мол, агар дар шартнома e[дадории фурeшанда вобаста ба расонидани мол пешбинb гардида бошад;
- ба ихтиёри харидор пешни[од кардани мол, агар мол бояд ба харидор ё шахси зикрнамудаи e дар ма[алли xойгиршавии мол супурда шавад.
Мол [ангоме ба ихтиёри харидор ё шахси зикрнамудаи e вогузошта ба [исоб меравад, ки агар он бо маrсади [амин шартнома бо ро[и тамuагузорb, ого[онb, ба харидор интиrол додан ё усули дигар даrиr [аммонанд (идентификатсия) карда шуда бошад.
2. Дар [олат[ое ки аз шартномаи хариду фурeш e[дадории фурeшанда дар мавриди расонидани мол ё дар ма[алли xойгиршавии мол додани он ба харидор барнаояд ва агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, e[дадории фурeшанда аз ла[заи ба боррасон xи[ати [амлу наrл ба харидор ё ташкилоти алоrа супурдани мол иxрогардида [исобида мешавад.
Моддаи 494. E[дадории фурeшанда оид ба [ифзи моли фурeхташуда
{ангоме ки [уrуrи моликият ([уrуrи пешбурди хоxагидорb ё идораи оперативb) ба харидор rабл аз супурдани амвол мегузарад, фурeшанда вазифадор аст, то супурдани он амволро [ифз намояд ва ба бесифат шудани он ро[ нади[ад.
Агар дар шартномаи байни тараф[о тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, харидор бояд хароxоти барои ин кор заруриро ба фурeшанда xуброн намояд.
Моддаи 501. Теъдоди мол
1. Теъдоди моли ба харидор додашаванда дар шартномаи хариду фурeш бояд бо во[ид[ои ченаки дахлдор ё дар шакли пулb инъикос гардад.
2. Агар шартномаи хариду фурeш имконият нади[ад, ки теъдоди моли додашаванда муайян гардад, шартнома басташуда [исобида намешавад.
Моддаи 502. Оrибат[ои вайрон кардани шарт[ои шартнома вобаста ба теъдод
1. Дар сурате ки фурeшанда шарт[ои шартномаро вайрон карда, ба харидор нисбат аз теъдод камтар мол ди[ад, агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, харидор [уrуr дорад ё теъдоди боrимондаи камбудро талаб кунад ё аз мол[ои додашуда ё аз пардохти маблаuи он даст кашад ва агар маблаuи он пардохта шуда бошад, баргардонидани маблаuи пардохташуда ва товони зарарро талаб намояд.
2. Дар сурате ки агар фурeшанда нисбат ба теъдоди дар шартномаи хариду фурeш зикргардида ба харидор теъдоди бештарро дода бошад, харидор вазифадор аст тибrи тартиби пешбининамудаи rисми 1 моддаи 519 [амин Кодекс фурeшандаро ого[ созад. Агар теъдоди мол нисбат ба теъдоди дар шартнома нишон дода шуда зиёд бошад, харидор [уrуr дорад ин молро rабул кунад ва мувофиrи нархи шартнома маблаuи онро пардозад.
Моддаи 503. Навъ (ассортимент)-и мол[о
1. Агар тибrи шартномаи хариду фурeш додани мол бояд бо таносуби муайян вобаста ба навъ, намуна, андоза, ранг ва дигар аломат[о (ассортимент) сурат гирад, фурeшанда вазифадор аст ба харидор молро тибrи навъе, ки байни тараф[о мувофиrа шудааст, супорад.
2. Агар навъ (ассортимент) дар шартномаи хариду фурeш муайян нашуда бошад ва дар шартнома тартиби муайян кардани он муrаррар нагардида бошад, вале аз мо[ияти e[дадорb чунин барояд, ки мол бояд ба харидор тибrи навъ (ассортимент) супурда шавад, фурeшанда [уrуr дорад ба харидор, бо назардошти талаботи e, ки [ангоми бастани шартнома ба фурeшанда маълум гардида буд, мувофиrи навъ (ассортимент) мол ди[ад ё аз иxрои шартнома даст кашад.
Моддаи 504. Оrибат[ои вайрон кардани шарт[ои вобаста ба навъ (ассортимент)-и мол
1. {ангоми аз xониби фурeшанда тибrи шартномаи хариду фурeш додани мол бо навъ (ассортимент)-е, ки ба шартнома мутобиrат намекунад, харидор [уrуr дорад аз rабул ва пардохти он даст кашад ва агар арзиши он пардохта шуда бошад, баргардонидани маблаuи пардохташударо талаб намояд.
2. Агар фурeшанда дар баробари моле, ки навъ (ассортимент)-и он ба шартномаи хариду фурeш мувофиr аст, ба харидор моли хилофи шарт[ои шартнома оид ба навъ (ассортимент)-ро супорад, харидор [уrуr дорад мувофиrи сало[диди худ:
- мол[ои ба шарти шартнома оид ба навъ (ассортимент) мувофиrро rабул намояд ва аз мол[ои дигар даст кашад;
- аз [амаи мол[ои додашуда даст кашад;
- иваз намудани мол[ои ба шарти навъ (ассортимент)-и мол ва мол[ои ба навъ (ассортимент)-и пешбининамудаи шартнома мувофиr набударо талаб намояд;
- тамоми мол[ои додашударо rабул кунад.
3. {ангоми радди rабули мол[ои навъ (ассортимент)-ашон ба шарт[ои шартномаи хариду фурeш номувофиr ё пешни[оди талаб оид ба иваз намудани мол[ое, ки ба шарти навъ (ассортимент) мувофиr намебошанд, харидор [амчунин [уrуr дорад аз пардохти он[о даст кашад ва агар арзиши он[о пардохта шуда бошад, баргардонидани маблаuи пардохташударо талаб намояд.
4. Мол[ое, ки ба шарт[ои шартномаи хариду фурeш оид ба навъ (ассортимент) мувофиr нестанд, агар харидор дар мe[лати мувофиrи баъди гирифтани он ба фурeшанда дар бораи радди rабули он[о иттилоъ нади[ад, rабулгардида ба [исоб меравад.
5. Агар харидор аз мол[ои навъ (ассортимент)-ашон ба шарт[ои шартномаи хариду фурeш номувофиr даст накашад, e вазифадор аст арзиши он[оро тибrи нархи бо фурeшанда мувофиrашуда пардозад.
Моддаи 505. Сифати мол
1. Фурeшанда бояд ба харидор молеро, ки сифати он ба талаботи шартномаи хариду фурeш ё одатан барои [амин маrсад истифодаи чунин мол мувофиr аст, ди[ад.
2. {ангоми тибrи намуна ва (ё) тибrи тасвир (тавсиф) фурeхтани мол фурeшанда вазифадор аст ба харидор молеро ди[ад, ки ба намуна ва (ё) тасвир (тавсиф) мувофиr аст.
3. Агар тибrи тартиби муrаррарнамудаи rонун нисбат ба сифати моли фурeхташаванда талаботи [атмb пешни[од гардида бошад, дар ин сурат фурeшандае, ки фаъолияти со[ибкориро анxом меди[ад, вазифадор аст ба харидор моли ба ин талабот мувофиrро супорад.
Мутобиrи созишномаи байни фурeшанда ва харидор нисбат ба моле, ки ба талаботи [атмии тибrи тартиби муrаррарнамудаи rонун пешбинишуда xавобгe мебошад, моли дорои талаботи баландтар дода шуданаш мумкин аст.
Моддаи 506. Кафолати сифат
1. Моле, ки фурeшанда e[дадор аст ба харидор ди[ад, дар ла[заи супоридан ба харидор, агар дар шартномаи хариду фурeш ла[заи дигари муайян кардани мутобиrати мол[о ба ин талабот пешбинb нагардида бошад, бояд ба талаботи пешбининамудаи моддаи 505 [амин Кодекс мутобиr бошад.
2. Дар сурате ки агар дар шартномаи хариду фурeш аз xониби фурeшанда додани кафолати сифати мол пешбинb гардида бошад, фурeшанда вазифадор аст ба харидор молеро ди[ад, ки ба талаботи дар шартнома муrаррар гардида (мe[лати кафолат) мувофиrат намояд.
3. Кафолати сифат, агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, инчунин барои [амаи xузъ[ои таркиби он (асбобу анxом) дода мешавад.
Моддаи 507. Тартиби ба[исобгирии мe[лати кафолат
1. Мe[лати кафолат, агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, аз ла[заи ба харидор супурдани мол (моддаи 491) ба [исоб гирифта мешавад.
2. Агар харидор аз имконияти истифодаи моли тибrи шартнома ба он мe[лати кафолат муrарраршуда вобаста ба [олат[ои марбут ба фурeшанда ма[рум гардида бошад, мe[лати кафолат то ла[заи аз xониби фурeшанда рафъ нашудани [олат[ои дахлдор, xараён намеёбад ба шарте, ки фурeшанда оиди норасои[ои мол бо тартиби муrаррар кардаи моддаи 519 [амин Кодекс ого[ карда бошад.
3. Агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, мe[лати кафолат ба асбобу анxоми таркибb ба мe[лати кафолат ба асбобу анxоми асосb баробар дониста шуда, [амзамон аз рeзи мe[лати кафолати асбобу анxоми асосb xараён мегирад.
4. {ангоми иваз намудани мол (асбобу анxоми таркибb) xараёни мe[лати кафолат аз нав оuоз меёбад.
Моддаи 508. Мe[лати коршоямии мол
Тибrи rонун[о, дигар санад[ои меъёрb, талаботи [атмии намуна (стандарт)-[ои давлатb ё дигар rоида[ои [атмb метавонад мe[лате муrарраркарда шавад, ки бо гузашти он мол барои тибrи таъинот истифода бурда шуданаш корношоям эътироф гардад (мe[лати коршоямb).
Моддаи 509. Ба [исобгирии мe[лати коршоямии мол
Мe[лати коршоямии мол бо давраи ваrте, ки аз рeзи исте[соли он ба [исоб гирифта шуда, дар xараёни он мол барои истифода коршоям мебошад ё бо санае, ки то фаро расидани он мол барои истифода коршоям аст, муайян карда мешавад.
Моддаи 514. Мукаммалии мол
1. Фурeшанда e[дадор аст ба харидор молеро ди[ад, ки ба шарт[ои шартномаи хариду фурeш оид ба мукаммалии мол мувофиr мебошад.
2. {ангоми дар шартномаи хариду фурeш муайян карда нашудани мукаммалии мол, фурeшанда вазифадор аст ба харидор молеро фурeшад, ки мукаммалии он тибrи анъана[ои муомилоти корb ё талаботи дигари одатан пешни[одшаванда муайян мегардад.
Моддаи 517. Зарф ва борпеч
1. Агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад ва аз мо[ияти e[дадорb барнаояд, фурeшанда e[дадор аст ба харидор молро, ба истиснои мол[ое, ки мувофиrи хосияти худ зарф ва (ё) борпечро таrозо намекунанд, дар зарф ва (ё) та[ти борпеч ди[ад.
2. Агар дар шартномаи хариду фурeш талабот нисбат ба зарф ё борпеч муайян нагардида бошад, мол бояд бо усули одатан барои чунин навъ муrарраршуда дар зарф xойгир ё борпеч карда шавад ва дар сурати набудани чунин имкон бо усуле, ки [ангоми [амлу наrл [ифзи чунин навъи молро дар шароити муrаррарии нига[дошт ва интиrол таъмин менамояд.
3. Агар тибrи тартиби муrаррарнамудаи rонун нисбат ба зарф ва (ё) борпеч талаботи [атмb пешбинb гардида бошад, дар он сурат фурeшандае, ки фаъолияти со[ибкориро анxом меди[ад, вазифадор аст ба харидор молро дар зарф ва (ё) та[ти борпече, ки ба ин талабот xавобгe мебошад, супорад.
Моддаи 518. Оrибат[ои бидуни зарф ва (ё) борпеч ё дар зарф ва (ё) та[ти борпеч номатлуб додани мол
Дар [олат[ое ки агар мол[ои дар зарф xойгиршаванда ва (ё) борпечдошта ба харидор бидуни зарф ва (ё) борпеч ё дар зарф ва ё тањти борпечи номатлуб дода мешавад, агар аз e[дадорb ё хосияти мол тартиби дигаре барнаояд, харидор [уrуr дорад аз фурeшанда дар зарф xой додан ё борпеч кардани мол ё иваз намудани зарф ва (ё) борпечи номатлуби молро талаб намояд.
Дар баробари ба фурeшанда арз намудани талаби зикргардида харидор [уrуr дорад нисбат ба e инчунин дигар талаботеро, ки аз додани мол[ои дорои сифати номатлуб (моддаи 511) бармеоянд, арз кунад.
Моддаи 519. Ого[ намудани фурeшанда дар хусуси номатлуб иxро кардани шартномаи хариду фурeш
1. Харидор вазифадор аст дар мe[лат[ои муrаррар намудаи rонун[о ё шартномаи хариду фурeш ва агар чунин мe[лат муrаррар нагардида бошад дар мe[лат[ои мувофиrи минбаъда, ки чунин вайрон кардани шарт[ои дахлдори шартнома вобаста ба хусусият ва таъиноти мол бояд ошкор гардад, фурeшандаро дар мавриди вайрон кардани шартномаи хариду фурeш вобаста ба теъдод, навъ (ассортимент), сифат, мукаммалb, зарф ва (ё) борпеч ого[ созад.
2. Дар сурати аз xониби харидор иxро накардани e[дадори[ои зикргардида фурeшанда, агар исбот карда тавонад, ки он боиси имконпазирии талаботи дахлдори харидор гардидааст ё барои фурeшанда боиси хароxоти номутаносибе мешавад, ки дар муrоиса бо хароxоти e [ангоми сари ваrт оид ба вайрон карда шудани шарт[ои шартнома ого[ буданаш масраф мегардид, [уrуr дорад пурра ё rисман rонеъ намудани талаботи дахлдори харидорро рад намояд.
3. Агар фурeшанда медонист ё мебоист донад, ки мол[ои ба харидор додашуда ба шарт[ои шартномаи хариду фурeш мувофиr нестанд, e [уrуr надорад ба иxро нашудани e[дадори[ои барои харидор пешбининамудаи rисми 1 [амин модда истинод кунад.
Моддаи 520. E[дадории харидор оид ба rабули мол
1. Харидор e[дадор аст моли ба e додашударо, ба истиснои [олат[ое, ки e [уrуr дорад иваз намудани молро талаб кунад ё аз иxрои шартномаи хариду фурeш даст кашад, rабул кунад.
2. Дар [олат[ое ки харидор бо вайрон кардани rонун[о ё шартномаи хариду фурeш молро rабул намекунад ё rабули онро рад менамояд, фурeшанда [уrуr дорад аз харидор rабули молро талаб кунад ё аз иxрои шартнома даст кашад.
Моддаи 521. E[дадории харидор оид ба пардохти нарх
1. Харидор e[дадор аст молро тибrи нархе, ки мувофиrи rоида[ои моддаи 456 [амин Кодекс муайян карда мешавад, пардозад.
2. {ангоми вобаста ба вазни мол муrаррар гардидани нарх, агар дар шартномаи хариду фурeш тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, он тибrи вазни холис муайян карда мешавад.
3. Агар шартномаи хариду фурeш пешбинb намояд, ки нархи мол бояд вобаста ба нишонди[анда[ое, ки нархи молро rайду шарт менамоянд (арзиши асли, хароxот ва uайра) таuйир ёбад, вале [амзамон тариrи аз нав арзёбb намудани нарх муайян нагардида бошад, нарх бо назардошти мутаносибии ин нишонди[анда[о дар ла[заи иxрои e[дадорb вобаста ба додани мол муайян карда мешавад.
Rоида[ои пешбининамудаи [амин rисм, агар [амин Кодекс, дигар санад[ои rонунb тартиби дигаре муrаррар накарда бошанд ё аз мо[ияти e[дадорb барнаояд, истифода бурда мешаванд.
Моддаи 522. Пардохти мол
1. Агар аз шарт[ои шартнома ва rонун[о e[дадории дар мe[лати муайян пардохтани арзиши мол барнаояд, харидор вазифадор аст арзиши онро баъди додани мол аз xониби фурeшанда ё додани [уxxат[ои ихтиёрдорb ба ин мол бидуни таъхир пардозад.
2. Агар дар шартномаи хариду фурeш тамдиди пардохти арзиши моли додашуда пешбинb нагардида бошад, харидор вазифадор аст ба фурeшанда маблаuро вобаста ба [аxми пурраи моли додашуда пардозад.
3. Агар харидор сари ваrт арзиши моли тибrи шартномаи хариду фурeш додашударо напардозад, фурeшанда [уrуr дорад бо интихоби худ пардохти арзиши мол ва пардохти фоиз[оро вобаста ба истифодаи восита[ои пулии uайр (бегона) (моддаи 426) талаб намояд.
4. Агар харидор хилофи шартномаи хариду фурeш аз rабули мол ва пардохти арзиши он даст кашад, фурeшанда [уrуr дорад бо интихоби худ пардохти арзиши молро талаб кунад ё аз иxрои шартнома даст кашад.
Моддаи 523. Пешпардохти мол
1. Дар [олат[ое ки агар дар шартномаи хариду фурeш e[дадории харидор дар мавриди то аз xониби фурeшанда додани мол пурра ё rисман пардохтани арзиши мол (пешпардохт) пешбинb гардида бошад, харидор вазифадор аст дар мe[лат[ои муrаррарнамудаи шартнома ва агар дар шартнома чунин мe[лат муrаррар нагардида бошад, дар мe[лат[ои тибrи моддаи 335 [амин Кодекс муайянгардида, пардозад.
2. Дар сурати e[дадори[ои пешбининамудаи шартномаи хариду фурeшро дар хусуси пешпардохти арзиши мол иxро накардани харидор rоида[ои пешбининамудаи моддаи 353 [амин Кодекс татбиr карда мешавад.
3. Дар [олат[ое ки агар фурeшанда маблаuи пешпардохтро гирифта, e[дадории худро вобаста ба додани мол (моддаи 492) анxом нади[ад, харидор [уrуr дорад додани мол[ои арзишашон пардохташуда ё баргардонидани пешпардохти барои мол[ои аз xониби фурeшанда доданашударо бо [исоб кардани фоиз аз рeзе, ки мебоист додани мол сурат гирад, то рeзи додани мол ба харидор ё ба e баргардонидани пешпардохт, талаб кунад.
4. Дар шартнома e[дадории фурeшанда оид ба пардохти фоиз ба маблаuи пешпардохт аз ла[заи аз харидор гирифтани ин маблаu пешбинb шуданаш мумкин аст.
Моддаи 524. Пардохти мол[ое, ки ба кредит фурeхта шудааст
1. Дар [олате ки тибrи шартномаи хариду фурeш пардохти мол пас аз муддати муайяни баъди додани он ба харидор (фурeши мол ба кредит) пешбинb шудааст, харидор бояд пардохтро дар мe[лати дар шартнома пешбинигардида ва агар чунин мe[лат дар шартнома пешбинb нагардида бошад, дар мe[лат[ои мутобиrи моддаи 335 [амин Кодекс муайяншуда пардозад.
2. Дар [олати аз xониби фурeшанда иxро нагардидани e[дадории додани мол rоида[ои пешбининамудаи моддаи 353 [амин Кодекс истифода бурда мешаванд.
3. Дар сурате ки агар харидори молро гирифта e[дадориашро вобаста ба пардохти арзиши мол иxро нанамояд, фурeшанда [уrуr дорад пардохти мол ё баргардонидани мол[ои пардохташударо талаб намояд.
Агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, дар [олат[ои дар мe[лати муайянгардида аз xониби харидор иxро накардани e[дадори[о оид ба пардохти моли додашуда, аз рeзе ки мол мебоист пардохта шавад то рeзи пардохти он аз xониби харидор, ба маблаuи мe[латаш гузаронидашуда мутобиrи моддаи 426 [амин Кодекс бояд фоиз супурда шавад.
4. Дар шартнома e[дадории харидор дар мавриди аз рeзи гирифтани мол супурдани фоизе, ки ба нархи мол мутаносиб мебошад, пешбинb карда шуданаш мумкин аст.
5. Фурeши мол ба кредит тибrи нарх[ои дар рeзи фурeш амалкунанда анxом дода мешавад. Таuйирёбии минбаъдаи нарх ба мол[ои ба кредит фурeхташуда, агар дар rонун тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, боиси [исобу китоби нав намегардад.
Моддаи 526. Суuуртаи мол
1. Агар дар шартномаи хариду фурeш e[дадории фурeшанда ё харидор дар мавриди суuуртаи мол пешбинb гардида, вале дар айни замон шарт[ои суuурта ва маблаuи [адди аrале, ки ба он мол суuурта карда мешавад, зикр нагардида бошад, маблаuи xуброни суuурта, ки шартномаи суuурта пешбинb намудааст, наметавонад аз арзиши мол камтар бошад.
2. {ангоми аз xониби тарафи анxомди[андаи суuурта тибrи шарт[ои шартнома анxом надодани суuурта тарафи дигар [уrуr дорад молро суuурта намуда, аз тарафи масъул xуброни хароxоти вобаста ба суuуртаро талаб намояд ё аз иxрои e[дадорb даст кашад.
Моддаи 527. Ниго[ доштани [уrуrи моликии фурeшанда
1. {ангоми дар шартномаи хариду фурeш пешбинb гардидани он, ки [уrуrи моликb ба моли ба харидор додашуда то пардохти он ё фаро расидани дигар [олат[о ба фурeшанда ниго[ дошта мешавад, агар дар rонун ё шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад ё аз таъинот ва хосияти мол барнаояд, харидор [уrуr надорад то ла[заи ба e гузаштани [уrуrи моликb молро бегона намояд ё ба таври дигар онро ихтиёрдорb кунад.
2. Дар [олат[ои дар мe[лати пешбининамудаи шартнома пардохта нашудани моли додашуда ё [олат[ои дигаре, ки вобаста ба он [уrуrи моликb ба харидор мегузарад фаро намерасанд, агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, фурeшанда [уrуr дорад аз харидор баргардонидани молро талаб намояд.
Хариду фурeши чакана
Моддаи 547. Молрасонb
1. Ма[сулотсупорb аз xониби ма[сулотсупор бо усули борфиристb ([амлу наrл) тавассути наrлиёте, ки дар шартнома пешбинb шудааст ва тибrи шарт[ои муайяннамудаи он анxом дода мешавад.
Агар дар шартнома тавассути кадом навъи наrлиёт ва тибrи кадом шарт интиrол додани мол муайян нагардида бошад, [уrуrи интихоби навъи наrлиёт ё муайян кардани шарти [амлу наrл ба ма[сулотсупор мегузарад, зеро аз rонун[о, анъана[ои муомилоти корb ё мо[ияти e[дадорb тартиби дигаре барнамеояд.
2. Тибrи шартномаи ма[сулотсупорb аз xониби харидор (боргиранда) дар ма[алли xойгиршавии ма[сулотсупор гирифтани мол (интихоби мол) пешбинb шуданаш мумкин аст.
Агар мe[лати интихоби мол дар шартнома пешбинb нагардида бошад, интихоби мол аз xониби харидор (молгиранда) бояд дар мe[лат[ои мувофиr, пас аз гирифтани ого[иномаи ма[сулотсупор дар мавриди та[ияи мол анxом дода мешавад.
Моддаи 548. Пурра намудани камбудии ма[сулотсупорb
1. Молрасоне, ки дар давраи муайяни ма[сулотсупорb ба пурра нарасонидани мол ро[ додааст, e[дадор аст ки теъдоди камбудии молро барои давра (давра[о)-и минбаъда, дар доираи мe[лати амали шартнома, нисбати шартнома[ои дарозмуддат бошад дар доираи [амон соле ба пурра нарасонидани мол ро[ додасст, агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, пурра намояд.
2. Дар [олат[ое ки ма[сулотсупор [амзамон ба якчанд молгирандагони дар шартнома ё дар таъиноти борфиристии харидор зикргардида мол мефиристад, моле, ки ба як молгиранда зиёда аз теъдоди дар шартнома ё таъиноти борфиристb пешбинигардида фиристода шудааст, барои пeшонидани камбудии ма[сулотсупорb ба дигар молгиранда ба [исоб гирифта намешавад ва агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, бояд аз xониби ма[сулотсупор пурра карда шавад.
3. Агар дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, харидор [уrуr дорад, ки молрасонро ого[ намуда, аз rабули моле, ки мe[лати расонидани он гузаштааст, даст кашад. Харидор вазифадор аст молеро, ки то аз xониби ма[сулотсупор гирифтани ого[инома расидааст, rабул намояд ва арзиши он[оро пардозад.
Моддаи 549. Навъ (ассортимент)-и мол [ангоми пурра намудани камбудии ма[сулотсупорb
1. Навъ (ассортимент)-и моле, ки камбудии молрасонии он[о бояд барrарор гардад, тибrи созишномаи тараф[о муайян карда мешавад. {ангоми мавxуд набудани чунин созишнома ма[сулотсупор вазифадор аст камбудии теъдоди молро тибrи навъ (ассортимент)-и барои [амон давра муайяншуда, ки дар он давра ба камбуди ма[сулотсупорb ро[ дода шуда буд, пурра намояд.
2. Нисбат ба теъдоди пешбининамудаи шартнома расонидани теъдоди зиёди як номгeи мол барои пeшонидани камбуди дигар номгeи мол, ки ба [амон як навъ (ассортимент) дохил мешаванд, ба [исоб гирифта намешавад ва ба истиснои [олат[ое ки чунин ма[сулотсупорb бо розигии хаттии пешакии харидор анxом дода шудааст, бояд пурра карда шавад.
Моддаи 552. Интихоби мол
1. Агар дар шартнома дар ма[алли xойгиршавии ма[сулотсупор ба харидор (молгиранда) додани мол (интихоби мол) пешбинb гардида бошад, харидор (молгиранда) бояд моли ба e додашавандаро аз назар гузаронад. {ангоми ошкор намудани номутобиrатии мол ба шартнома e [уrуr дорад аз rабули он даст кашад.
2. Интихоб карда нагирифтани мол аз xониби харидор (молгиранда) дар мe[лати муrаррарнамудаи шартнома ва агар мe[лат муайян нагардида бошад, дар мe[лат[ои мувофиrи баъди гирифтани ого[иномаи ма[сулотсупор дар хусуси тайёр будани мол ба ма[сулотсупор [уrуr меди[ад, ки аз иxрои шартнома даст кашад ё аз харидор пардохти арзиши молро талаб кунад.
Моддаи 553. {исобу китоб барои моли расонидашаванда
1. Харидор пардохти моли расонидашавандаро бо риояи тартиб ва шакли [исобу китобе, ки дар шартнома пешбинb гардидааст, анxом меди[ад.
2. Агар дар шартнома rисм ба rисм расонидани бор пешбинb гардида бошад, ки ба маxмeъ (комплект) дохил мешавад, аз xониби харидор пардохтани он баъди гирифтани охирин rисмати он мол (интихоби мол)-е, ки ба маxмeъ (комплект) дохил мегардад, анxом дода мешавад, зеро дар шартнома тартиби дигаре пешбинb нагардидааст.
3. Агар дар шартнома пешбинb гардида бошад, ки пардохт аз xониби молгиранда (пардозанда) анxом дода мешавад ва охирин бидуни асос аз пардохт даст кашад ё дар мe[лати муrарраршуда пардохтро анxом нади[ад, ма[сулотсупор [уrуr дорад аз харидор пардохти моли расонидашударо талаб кунад.
Моддаи 554. Зарф ва борпеч
Зарф ва борпеч, тибrи тартиб ва мe[лат[ои муrаррарнамудаи rонун[о ё дигар санад[ои [уrуrb ё шартнома ба ма[сулотсупоранда баргардонда мешавад.
Моддаи 555. Оrибат[ои расонидани мол[ои сифатан номатлуб
1. Харидор (молгиранда)-е, ки барояш моли сифатан номатлуб фиристода шудааст, [уrуr дорад ба молсупор талаботи пешбининамудаи моддаи 511 [амин Кодексро, ба истиснои [олат[ое ки агар молсупор ого[иномаи харидорро оид ба норасои[ои мол[ои расонидашуда гирифта, бидуни таъхир мол[ои сифатан номатлубро ба мол[ои хушсифат иваз карда бошад пешни[од намояд.
2. Харидор (молгиранда)-е, ки мол[ои ба e расонидашударо чакана ба фурeш мерасонад, агар дар шартномаи ма[сулотсупорb тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, [уrуr дорад дар мe[лат[ои мувофиr иваз кардани моли сифатан номатлуберо, ки истеъмолкунанда баргардонидааст, талаб намояд.
Моддаи 556. Оrибат[ои фиристодани мол[ои номукаммал
1. Харидор (молгиранда)-е, ки ба e хилофи шарт[ои шартномаи ма[сулотсупорb, талаботи rонун[о, санад[ои дигари меъёрb, талаботи маъмулии барои мукаммалии мол пешни[одшаванда мол расонида шудааст, [уrуr дорад ба ма[сулотсупор ба истиснои [олат[ое, ки агар ма[сулотсупор ого[иномаи харидорро оид ба номукаммалии мол гирифта, фавран онро мукаммал месозад ё онро ба моли мукаммал иваз намуда, талаботи пешбининамудаи моддаи 516 [амин Кодексро пешни[од кунад.
2. Харидор (молгиранда)-е, ки мол[ои ба e расонидашударо чакана ба фурeш мерасонад, агар дар шартномаи ма[сулотсупорb тартиби дигаре пешбинb нагардида бошад, [уrуr дорад дар мe[лат[ои мувофиr иваз кардани моли номукаммалро, ки истеъмолкунанда баргардонидааст, талаб намояд.
Моддаи 557. {уrуrи харидор дар [олати камбудии ма[сулотсупорb, иxро накардани талабот дар бораи рафъи норасоии мол ё дар хусуси мукаммал сохтани мол
Агар ма[сулотсупор теъдоди дар шартнома пешбинишудаи молро нарасонида бошад ё талаби харидорро дар мавриди иваз кардани моли бесифат ё дар мавриди мукаммал сохтани мол дар мe[лат[ои муайян иxро накунад, харидор (молгиранда) [уrуr дорад аз пардохти арзиши моли сифатан номатлуб ва номукаммал даст кашад ва агар арзиши он[о пардохта шуда бошад, то замони рафъи норасоb ва ё такмил ё иваз кардани он баргардонидани маблаuи пардохтшударо талаб кунад.
Моддаи 558. Ноустуворона барои кам супоридани ма[сулот
Ноустуворонае, ки rонун ё шартнома барои кам супурдани мол ё гузаронидани мe[лати ма[сулотсупорb муrаррар намудааст, агар тартиби дигари ситонидани ноустуворона тибrи rонун ё шартнома муrаррар нагардида бошад, аз ма[сулотсупор то иxрои воrеии e[дадорb, дар доираи мe[лати амали шартнома (моддаи 548) ситонида мешавад.
Моддаи 559. Адо кардани e[дадори[ои шабе[ (якхела) оид ба якчанд шартнома[ои ма[сулотсупорb
1. Дар [олат[ое ки ба харидор расонидани бор[ои якхела аз xониби ма[сулотсупор [амзамон вобаста ба якчанд шартномаи ма[сулотсупорb анxом дода мешавад ва теъдоди моли расонидашаванда барои адои e[дадории ма[сулотсупор оид ба [амаи шартнома[о нокифоя мебошад, мол[ои расонидашуда бояд ба [исоби иxрои шартномае, ки ма[сулотсупор [ангоми ма[сулотсупорb зикр намудааст, ба [исоб гирифта мешавад.
2. Агар харидор ба ма[сулотсупор маблаuи мол[ои якхелаи оид ба якчанд шартномаи ма[сулотсупорb гирифтаашро пардохта бошад ва маблаuи супурдашуда барои адоиe[дадории харидор вобаста ба [ама шартнома[о нокифоя бошад, маблаuи пардохташуда бояд ба [исоби иxрои шартномае, ки харидор [ангоми пардохти мол ё бидуни таъхир пас аз пардохти мол зикр намудааст, ба [исоб гирифта мешавад.
3. Агар ма[сулотсупор ё харидор аз [уrуr[ои ба он[о мутаносибан фаро[амовардаи rисм[ои 1 ва 2 [амин модда истифода набурда бошад, иxрои e[дадорb ба [исоби пeшонидани он e[дадории шартномае ба [исоб гирифта мешавад, ки мe[лати иxрои он зудтар фаро расидааст.
Агар мe[лати иxрои e[дадорb оид ба якчанд шартнома [амзамон фаро расида бошад, иxрои пешни[одгардида мутаносибан барои адои e[дадорb вобаста ба [амаи шартнома[о ба [исоб гирифта мешавад.
Моддаи 560. Радди якxонибаи иxрои шартномаи ма[сулотсупорb
1. Радди якxонибаи иxрои шартномаи ма[сулотсупорb (пурра ё rисман) ё якxониба таuйир додани он дар сурати аз xониби як тараф мо[иятан вайрон кардани шартнома (сарсатри 2 rисми 2 моддаи 482) ро[ дода мешавад.
2. Вайрон кардани шартнома аз xониби ма[сулотсупор дар [олат[ои зайл мо[иятан арзёбb мегардад:
- расонидани моли сифатан номатлуб бо норасои[ое, ки наметавонад дар мe[лат[ои барои харидор муносиб рафъ гардад;
- якчанд маротиба вайрон кардани мe[лати боррасонb.
3. Вайрон кардани шартнома аз xониби харидор дар [олат[ои зайл мо[иятан арзёбb мегардад:
- якчанд маротиба вайрон кардани мe[лати пардохт;
- якчанд маротиба интихоб карда нагирифтани мол.
4. Дар созишномаи тараф[о асос[ои дигари якxониба рад кардани иxрои шартномаи ма[сулотсупорb ё якxониба таuйир додани он пешбинb шуданаш мумкин аст.
5. Шартномаи ма[сулотсупорb аз ла[заи аз xониби як тараф гирифтани ого[иномаи тарафи дигар дар хусуси якxониба рад кардани иxрои шартнома, агар мe[лати дигари бекор кардан ё таuйир додани шартнома дар ого[инома пешбинb нагардида бошад ё дар созишномаи тараф[о муайян нашуда бошад, мутаносибан таuйирёфта ё бекоркардашуда ба [исоб меравад.
Моддаи 561. Ба[исобгирии зарар [ангоми бекор кардани шартнома
1. Агар дар мe[лат[ои мувофиrи баъди бекор кардани шартнома дар натиxаи аз xониби ма[сулотсупоранда вайрон кардани e[дадори[о харидор аз шахси дигар бо нархи нисбатан баландтар, вале бо нархи муносиб бар ивази моли дар шартнома пешбинишуда мол ба даст оварда бошад, харидор метавонад ба фурeшанда дар мавриди xуброни зарар дар шакли фарrи байни нархи дар шартнома муrарраргардида ва нархе, ки дар а[ди анxомдодашуда мавxуд аст, талабот пешни[од кунад.
2. Агар дар мe[лати муносиби баъди бекор кардани шартнома дар натиxаи аз xониби харидор вайрон кардани e[дадори[о ма[сулотсупоранда молро ба шахси дигар ба нархи нисбатан арзонтар нисбат ба оне, ки дар шартнома пешни[од шудааст, вале бо нархи муносиб фурeхта бошад, фурeшанда метавонад ба харидор дар мавриди xуброни зарар дар шакли фарrи байни нархи дар шартнома муrарраргардида ва нархе, ки дар а[ди анxомдодашуда мавxуд аст, талабот пешни[од кунад.
3. Rонеъгардонии талаботе, ки rисм[ои 1 ва 2 [амин модда пешбинb намудаанд, тараферо, ки e[дадориро иxро накардааст ё номатлуб иxро кардааст аз xуброни дигар зараре, ки дар асоси моддаи 15 [амин Кодекс ба тарафи дигар расонида шудааст, озод намекунад.
4. Ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлат
Моддаи 562. Асос[ои ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлат
1. Ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлат дар асоси фармоиши давлатb оид ба ма[сулотсупорb барои э[тиёxи давлат, инчунин шартнома[ои дар асоси он басташудаи ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb анxом дода мешавад. Э[тиёxоти давлат талаботест, ки бо тартиби муrаррар кардаи rонун муайян гардида, аз [исоби маблаuи буxет таъмин карда мешавад.
2. Нисбат ба ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb, агар дар [амин Кодекс rоида[ои дигаре пешбинb нашуда бошанд, rоида[о дар мавриди ма[сулотсупорb (модда[ои 541 - 561) татбиr мегарданд.
Нисбат ба ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb дар rисмате, ки [амин зербоб танзим нанамудааст, rонун[ои ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb истифода бурда мешаванд.
Моддаи 563. Э[тиёxоти давлатb оид ба бастани шартномаи ма[сулотсупорb
1. Агар дар фармоиши давлатb пешбинb шуда бошад, ки ма[сулотсупорb аз xониби ма[сулотсупор (иxрокунанда) ба харидоре сурат мегирад, ки фармоишгари давлатb тибrи шартномаи ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb муrаррар намудааст, фармоишгари давлатb дар мe[лати на дертар аз сb рeз аз рeзи имзои фармоиши давлатb ба ма[сулотсупор (иxрокунанда) ва харидор дар мавриди ба ма[сулотсупор (иxрокунанда) вобаста кардани харидор ого[инома ирсол медорад.
Ого[инома дар мавриди ба ма[сулотсупор (иxрокунанда) вобаста кардани харидор, ки аз xониби фармоишгари давлатb тибrи фармоиши давлатb дода шудааст, барои бастани шартномаи давлатии ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb асос [исоб меёбад.
2. Ма[сулотсупор (иxрокунанда) вазифадор аст лои[аи шартномаи ма[сулотсупори барои э[тиёxоти давлатb ба харидоре, ки дар ого[инома оид ба вобаста кардани e зикр гардидааст, дар мe[лати на дертар аз сb рeз аз рeзи гирифтани ого[инома аз фармоишгари давлатb, агар тартиби дигари та[ияи лои[аи шартнома дар фармоиши давлатb пешбинb нашуда бошад ё лои[аи шартнома аз xониби харидор пешни[од нагардида бошад, ирсол дорад.
3. Тарафе, ки лои[аи шартномаи ма[сулотсупориро барои э[тиёxоти давлатb гирифтааст, онро имзо намуда, як нусхаашро дар мe[лати на дертар аз сb рeз ба тарафи дигар мефиристад ва дар сурати мавxуд будани ихтилофоти назар оид ба шарт[ои фармоиши давлатb дар [амин мe[лат протоколи ихтилофи назар тартиб дода, онро якxоя бо шартномаи давлатии имзошуда ба тарафи дигар ирсол медорад.
4. Тарафе, ки лои[аи имзошудаи шартномаи ма[сулотсупориро барои э[тиёxоти давлатb бо протоколи ихтилофи назар гирифтааст, бояд дар муддати сb рeз онро баррасb намуда, xи[ати мувофиrа бо тарафи дигар тадбир[о андешад ва тарафи дигарро дар бораи rабули шартнома дар та[рири он ё дар мавриди радди протоколи ихтилофи назар ого[ созад. Ихтилофоти назари [аллу фасл нагардида дар муддати сb рeз метавонад аз xониби тарафи дигар ба баррасии суд пешни[од карда шавад.
5. Агар ма[сулотсупор (иxрокунанда) аз бастани шартномаи ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb саркашb намояд, харидор [уrуr дорад ба суд бо талаботи доир ба маxбур кардани ма[сулотсупор (иxрокунанда) барои бастани шартнома дар асоси шарт[ои лои[аи шартномаи та[иянамудаи харидор муроxиат намояд.
Моддаи 564. Радди харидор аз бастани шартномаи ма[сулотсупорb барои э[тиёxоти давлатb
1. Харидор [уrуr дорад аз мол[ое, ки дар ого[инома оид ба вобаста шудан зикр гардидаанд ва аз бастани шартнома дар мавриди та[вили он[о пурра ё rисман даст кашад.
Дар ин [олат ма[сулотсупор (иxрокунанда) бояд бетаъхир фармоишгари давлатиро ого[ сохта, [уrуr дорад аз e дар бораи ба дигар харидор вобаста намудан ого[инома талаб намояд.
2. Фармоишгари давлатb дар мe[лати на дертар аз сb рeз аз рeзи гирифтани ого[иномаи ма[сулотсупор (иxрокунанда) ё дар мавриди ба e вобаста намудани дигар харидор ого[инома меди[ад ё ба ма[сулотсупор (иxрокунанда) таъиноти борфиристиро бо зикри молгиранда ирсол медорад ё дар мавриди rабул ва пардохти мол розигии худро иттилоъ меди[ад.
3. {ангоми аз xониби фармоишгари давлатb иxро накардани e[дадори[ои пешбининамудаи rисми 2 [амин модда ма[сулотсупор (иxрокунанда) [уrуr <
Дата: 2016-10-02, просмотров: 191.